Verschenen in Vrije Geluiden no.18, 14 oktober 2000
Niet modern, klinkt als een klok
Johan de Meij: La Quintessenza, Casanova, Aquarium, Loch Ness. Johan Willem Friso Kapel en Johan
van Iersel, cello, o.l.v. Alex Schillings. Amstel Classics CD 2000-01.
Weinig componisten zullen zo'n bliksemcarrière hebben gemaakt als Johan de Meij (46), die in 1988
zijn eerste grote werk schreef en wiens muziek inmiddels op talloze podia in binnen- en buitenland
wordt uitgevoerd. Toch is De Meij geen `bekende' componist. Dat komt omdat zijn muziek niet modern
is. In het circuit van de hafabra (harmonie, fanfare, brass) zitten ze daar helemaal niet mee. Hoe
toegankelijker, hoe liever. En toegankelijk, dat is het werk van Johan de Meij zonder meer. Niet
alleen klinkt het als een klok, maar daarenboven is het grootste deel van zijn werk programmamuziek
– muziek met een verhaaltje. Dat gold voor zijn eersteling, de imposante Symfonie nr.1 "The
Lord of the Rings" – en het geldt ook voor drie van de vier werken op de onlangs verschenen
cd Casanova.
Het titelwerk is een heus concert voor cello en harmonieorkest in acht delen, waarin de escapades
van de vermaarde rokkenjager aanleiding zijn voor een hommage aan Puccini, compleet met dreigend
noodlotsmotief. De Johan Willem Friso Kapel klinkt glorieus en de weelderige cellomelodieën,
in de opname akoestisch wat opgepept, worden door Johan van Iersel met verve uitgestreken.
Spectaculair is de opening van het zesde deel, waarin je de deuren van de Piombi-gevangenis
knarsend hoort dichtslaan.
Iets bescheidener van opzet zijn de composities Aquarium, waarin De Meij guppies, tetra's,
zeepaardjes en zelfs een sidderaal muzikaal gestalte geeft, en Loch Ness, dat wel een
pakkende uitbeelding van een storm, maar geen monster bevat. In het openingswerk, La Quintessenza,
laat De Meij horen dat zijn muziek ook zonder verhaaltje overeind blijft. Soms blijft hij à
la Bruckner iets te nadrukkelijk voortborduren op één idee, en op andere plekken doet
het uitbarsten in uitbundige triomfdeunen sterk denken aan de filmmuziek van Star Wars –
maar wat is daar eigenlijk op tegen? Als we in Nederland een volwaardige filmindustrie hadden,
was De Meij vast al gestrikt voor zijn eerste score.
© Frits van der Waa 2007
