de Volkskrant van 8 februari 1985, Kunst, recensie
techniek overheerst bij Straesser
De Suite. Programma: Kamermuziek van Joep Straesser. Uitvoerenden: Ensembles van het Utrechts
Conservatorium o.l.v. Jurrien Sligter. Solisten: Harry Sparnaay, Polo de Haas, Taco Kooistra. Plaats:
De IJsbreker, Amsterdam.
De verhuizing van de Suite naar de IJsbreker heeft tot nog toe niet de beoogde publieksaanwas
opgeleverd. Vijftig mensen in de zaal, zoals bij het concert ter gelegenheid van Joep Straessers
51ste verjaardag, is bepaald een uitschieter naar boven.
Straesser is nèt een jaar te vroeg geboren om samen met Bach en Händel gefêteerd te
worden. Als kleine, wraakoefening op het noodlot, werden hier zeven kamermuziek werken uit de periode
1964-1983 gepresenteerd.
Straesser komt daarin naar voren als een man die zijn vak verstaat, maar in de meeste gevallen niet
los komt van het ambachtelijke. Zijn specialisme is de kwantitatieve opbouw van muzikale processen,
waarbij de noten als steentjes van een mozaïek in elkaar worden gepast, zodat er onregelmatig
pulserende, steeds dichter of dunner wordende velden ontstaan. Op papier ziet dat er vaak uit als een
kunstwerk van Peter Struycken; het hoorbare resultaat is soms aantrekkelijk. maar niet altijd even
boeiend. De aaneenschakeling van verschillende structuren werkt een zekere monotonie in de hand en
de streng volgehouden dissonantie leidt meer dan eens tot wat grauwe harmonische kleuren.
In dat opzicht is de titel van het meest recente werk in dit concert, het klarinetkwartet
Chains, veelzeggend. Niet alleen is het een adequate beschrijving van de door elkaar buitelende
melodische schakeltjes, maar geeft tevens onbedoeld aan hoezeer de componist vastligt in de ketens van
zijn eigen componeertechnieken (in weerwil van de "grotere vrijheid en spontaniteit" die hij signaleert
in zijn werk van na 1975). De geconcentreerde, dynamisch rijk geschakeerde uitvoering van het Ebony
Klarinetkwartet maakte dat alleen maar duidelijker.
Ook het trefzekere pianospel van Polo de Haas in Just signals kon op den duur een zekere
afmatting niet tegengaan. Het stuk is gewoon te lang. Dan is de cello-solo Just for one speelser
en kernachtiger. Cellist Taco Kooistra is bovendien in staat welk stuk dan ook tot een belevenis te
maken met zijn extreem vingervlug spel. Even flitsend musiceerden Polo de Haas en Harry Sparnaay in
Intersections V-2, voor basklarinet en piano, een van Straessers betere stukken.
Ondanks het academische gehalte blijft Straessers muziek binnen de grenzen van het uitvoerbare. Zijn
werk komt met enige regelmaat voor in de concertprogramma's. In april zal ook de KRO drie
zaterdagavond-uitzendingen besteden aan Straesser.
© Frits van der Waa 2006
