de Volkskrant van 07-09-1995, Pagina 18, Kunst, recensie
Pover Gaudeamus biedt schroot en snuisterijen
Internationale Gaudeamus Muziekweek. Concerten door KammarensembleN
o.l.v. Huub Kerstens en het Nieuw Ensemble o.l.v. Ed Spanjaard in de
IJsbreker en de Beurs van Berlage, Amsterdam.
Een bezoek aan de afgelopen maandag begonnen Gaudeamus Muziekweek brengt
dezelfde pessimistische nieuwsgierigheid teweeg als de aanblik van een
afvalcontainer op de hoek van de straat. Zou er nog wat goeds tussen zitten?
Toch maar even snuffelen. Je kunt nooit weten.
Het heeft iets tragisch, het idee dat al die werkkracht, al die ideeën,
bijna al die componisten, grotendeels roemloos verloren zullen gaan op de
vuilnisbelt van de geschiedenis. Aan de andere kant, geldt hetzelfde niet
voor die honderden coureurs die de Tour de France niet hebben gewonnen?
Ook bij de Gaudeamusweek gaat het om een krachtmeting, een wedstrijd voor
componisten van onder de dertig. Meer dan vierhonderd partituren passeerden
het jurerend componisten-oog van Gerhard Stäbler, Luca Francesconi en
Cees van Zeeland. Twaalf werden er uitverkoren om uitgevoerd te worden, en
door een gril van het lot zullen slechts acht daarvan deze week werkelijk tot
klinken komen.
Omdat alle radio-orkesten bezet waren moeten drie geselecteerde werken
voorlopig even op de plank blijven liggen, samen met een gecompliceerd vocaal
werk van de Italiaan Andrea Persado. De jury zal haar oordeel over deze
partituren niet kunnen toetsen aan een uitvoering ervan - wat juist bij
orkeststukken zo belangrijk is.
Daarmee komt datgene wat de kern van het Muziekweek-programma uitmaakt wat
povertjes voor de dag - en dat uitgerekend in het jaar dat Gaudeamus zijn
vijftigste verjaardag viert.
De aanvullende programmering is des te overvloediger. Er is een aantal
buitenlandse ensembles van uiteenlopend pluimage uitgenodigd. Met een
speciaal project, het Electronic Circus, wordt het buitenbeentje van de
elektro-akoestische muziek in vele facetten belicht. Zo is het Stedelijk
Museum tot en met vrijdag het toneel van elektronische marathonconcerten, en
kan de Muziekweek-bezoeker plaats nemen in 'oorstoelen', waarin aan
weerszijden twee luidsprekers zijn ingebouwd.
De afvalcontainer vol perfect gespeelde noten die het Zweedse KammarensembleN
maandag over het IJsbrekerpubliek uitstortte, blijft buiten competitie, maar
bevatte in elk geval een rijk assortiment aan schroot en snuisterijen. In In
advance of the broken time... bereikte de Fransman Marc-André Dalbavie
een scherpgeslepen, welluidende versplintering van tonen en akkoorden. Veel
aardser klonk Paperclip Music, een Volharding-achtig, onderhoudend stuk van
Bart de Kemp. Het meest opmerkelijke stuk schroot, een bewust
anti-esthetische, oorverscheurende Totentanz, werd aangedragen door Ivo
Nilsson, trombonist van het ensemble.
Dergelijke vrijpostigheden waren daags daarop, bij het noodgedwongen
ingelaste programma van het Nieuw Ensemble, ver te zoeken. Afgezien van
Mambo, een motorisch pianostuk van Luca Francesconi, en het subtiel geweven
Trail van Robert Heppener, bleven de gespeelde stukken steken in een
vernislaag van goede manieren.
© Frits van der Waa 2006
