de Volkskrant van 01-11-2001, Pagina K25, Kunst Katern, Recensie
Teknon biedt fraai verpakte verdoeking
Couperin, Dieupart, Hotteterre en Marais, door Marijke Miessen, Anner Bijlsma, Pieter Wispelwey en Bob van Asperen. Teknon.
Er is in de cd-branche een neiging tot versjieking. Sommige labels lijken zelfs meer geld te besteden aan de verpakking van hun schijfjes dan aan het produceren ervan. Hele plakken plastic worden stevig verlijmd aan dubbele lagen bedrukt glanskarton, voorzien van insteek- of uitschuifboekjes.
Het lijkt aardig, maar er kleven wat praktische bezwaren aan. Het leescomfort, toch al nooit de sterkste zijde van cd-boekjes, wordt er niet beter op als er aan één kant een hele leporello aan kaftmateriaal bijbungelt. En als het vastklem-rozetje kapot gaat is de hele luxe emballage als verpakking niks meer waard, omdat de cd er bij de minste aanraking al uit floept.
Het nieuwe label Teknon, dat zich richt op de muziek van de periode 1600-1750, gaat zich wat dat betreft niet al te zeer aan malligheid te buiten. De eerste cd, met de simpele titel French music 18th century, heeft slechts twee uitklapluiken en is ook voor het overige sober van vormgeving, met zwarte letters op een wit font.
De muziek op de cd zelf, waarin blokfluitiste Marijke Miessen de hoofdrol speelt, is daarentegen buitengewoon kleurrijk, mede dankzij het aandeel van Miessens tegenspelers, Anner Bijlsma, Pieter Wispelwey en Bob van Asperen. Vooral in het openingsstuk, Sonnerie de Sainte Geneviève du Mont de Paris van Marin Marais spettert het enthousiasme ervan af .
Maar de composities van Charles Dieupart, François Couperin en Jacques Hotteterre le Romain zijn niet minder onderhoudend. En Marijke Miessen is een fameus speelster, die de blokfluitklank onvermoede expressiemogelijkheden en diepgang weet te geven.
Het is alleen wat wonderlijk om in de kleine lettertjes te ontdekken dat de voor deze gelegenheid geremasterde registratie al twaalf jaar oud is. Een 'historische opname' dus. Vandaar wellicht de term early masters als ondertitel. Of het label nog meer in petto heeft dan fraai verpakte verdoekingen staat nog te bezien.
Jean-Philippe Rameau: Orchestral Suites: Naïs & Zoroastre. Orkest van de Achttiende Eeuw o.l.v. Frans Brüggen. Glossa.
Ook de nieuwe cd van het Orkest van de Achttiende Eeuw is gestoken in smaakvol vouwkarton, maar in dit geval is de inhoud wel degelijk nieuw. Dat dirigent Frans Brüggen een zwakke plek en Fingerspitzengefühl heeft voor het werk van Rameau is sinds lang bekend en tevens op cd geboekstaafd. Ditmaal heeft het gezelschap zich gebogen over twee uit opera's gebloemleesde orkestsuites, Naïs en Zoroastre. Zoals te doen gebruikelijk bij het Orkest van de Achttiende Eeuw is de cd gebaseerd op live-uitvoeringen. De opnamen stammen uit 1998 en 2000 en zijn gemaakt in het Utrechtse Vredenburg.
Naïs is een pastorale, een herdersspel, en bevat dan ook idyllische muziek, inclusief een met doedelzak opgeluisterde musette. De muziek voor Zoroastre, een werk waarin het over de strijd tussen goed en kwaad gaat, is heftiger en spectaculairder, al zitten er ook een paar lieflijke sarabandes en gavottes tussen.
De 66-jarige Rameau was goed op dreef in deze stukken, die werkelijk ritselen van de verrassende harmonieën, gewaagde tournures en felle kleurcontrasten. Never a dull moment, en zeker niet in deze prima uitvoering, waarin fluwelen en flitsende klanken elkaar voortdurend afwisselen .
Domenico Scarlatti: Sonatas K 1-48, door Pieter-Jan Belder (3 cd's). Brilliant Classics.
Brilliant Classics, het 'Kruidvat-label', grossiert met groot succes in het soort verdoekingen waarmee Teknon nu de markt betreedt, maar heeft ook een uiterst gelukkige hand waar het gaat om eigen producties. Klavecinist Pieter-Jan Belder is wel het beste voorbeeld van wat Brilliant aan talent-scouting vermag. Zijn Bach-uitvoeringen, die een wat verscholen plaats innamen in de grote Kruidvat-compilatieboxen, golden al als een geheimtip. En nu mag hij dan, voluit met zijn naam op de verpakking, alle 555 sonates van Domenico Scarlatti op de plaat gaan zetten.
Dat wordt bij elkaar weer een flink blok plastic (Kruidvat doet niet aan modieus karton), want de eerste aflevering, drie cd's groot, bevat er nog maar 48. Ruimschoots genoeg overigens om diep onder de indruk te raken van het vernuft en de inventiviteit die Scarlatti in elk van deze bondige, soms bijna miniaturistische Essercizi per gravicembalo tentoonspreidt. Belder weet de juiste balans te treffen tussen messcherpe precisie en het subtiele fraseerwerk dat essentieel is om een klavecimbel niet te laten klinken als een dynamiekloos tingelding.
Ja, natuurlijk is drie uur Scarlatti veel te veel van het goede, maar een doos bonbons eet je ook niet in één keer op, zelfs al kosten ze maar twee dubbeltjes per stuk. Kruidvat kennende zal de prijs per sonate waarschijnlijk niet hoger uitvallen.
© Frits van der Waa 2006
