de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 12 december 2016
Augusta Caso glorieert als Anaïs Nin
Odysseus' Women & Anaïs Nin, van Louis Andriessen door Nieuw Amsterdams Peil. Regie: Jorinde Keesmaat. 9/12, Muziekgebouw, Amsterdam.
In het oeuvre van componist Louis Andriessen spelen mannen een ondergeschikte rol als het op zingen aankomt. Ook in Odysseus' Women zwijgt de man uit de titel en wordt de muziek gedragen door vier vrouwenstemmen.
Regisseuse Jorinde Keesmaat heeft dit werk uit 1995 gekoppeld aan een latere Andriessen, het monodrama Anaïs Nin uit 2010. De productie, afgelopen vrijdag eenmalig in het Amsterdamse Muziekgebouw, is in oktober al met succes opgevoerd in New York. Andriessen kreeg daar vorige maand de Marie-Josée Kravis Prize, een van de grootste muziekprijzen ter wereld, ter waarde van 200 duizend dollar.
Zo sober als Odysseus' Women is, met alleen een synthesizer als begeleiding, zo uitbundig is Anaïs Nin, met wringende jazzy klanken van een achtkoppig ensemble. Toch sluiten de stukken goed op elkaar aan. Inhoudelijk spiegelen ze elkaar – Odysseus met zijn minnaressen, Nin met haar minnaars – en Keesmaat heeft gesproken fragmenten uit Nins dagboeken door de voorstelling heen gevlochten.
Het toneelbeeld is karig, met een podium dat bestaat uit een (leeg) bad en glazen hokken, die kennelijk de beperkingen symboliseren waaronder vrouwen nog steeds gebukt gaan. Het vrouwenkwartet is geweldig, maar wordt nog overtroffen door de jonge Amerikaanse sopraan Augusta Caso, die een bijzondere affiniteit toont met Andriessens geserreerde maar expressieve zangstijl. Dat de vijf zangeressen uiteindelijk geheel naakt op de speelvloer staan, is even moedig als confronterend, maar het is kies gedaan en past volkomen bij de lading van het werk.
© Frits van der Waa 2016
