Let op: de website is verhuisd naar fritsvanderwaa.nl

Verschenen in de Groene Amsterdammer van 8 januari 1986

Ruige klanken

Tegen het kerend tij van neoromantiek en nieuwe eenvoud in werkt een aantal komponisten en musici onverdroten aan het verleggen van muzikale grenzen. Met een aantal van deze komponisten vormde het ASKO-Ensemble in 1980 een samenwerkingsverband, de Werkplaats, waarin werd gepoogd de traditionele barrière tussen schrijvende en spelende musici te slechten. De belangrijkste resultaten van die Werkplaats zijn nu door Donemus op de plaat vastgelegd. Mooie muziek is het niet, maar wel genadeloos spannend, uiterst doordacht, en voortreffelijk uitgevoerd. Met die kombinatie mag de plaat gerust een unicum genoemd worden.

Het beste stuk is Pharos van Cliff Crego, waarin wervelende klankcomplexen zich ontrollen als een onstuitbare stroom van botsende energieën. Wie van Varèse houdt – en dat mag ondertussen wel, hij is immers al twintig jaar dood – zal dit stuk beslist kunnen waarderen. Weerbarstiger zijn de twee stukken van Klas Torstensson. Spans wordt hier gespeeld door basklarinettist Harry Sparnaay en klinkt daarom, helaas, als één van de vele solostukken die er voor Harry Sparnaay zijn geschreven. Fläka wordt door de komponist omschreven als 'muziek die zichzelf opensplijt'; dat idee is bij nader doordenken niet makkelijk te bevatten. De muziek van Fläka is onverzettelijk en ruig, maar stelt ondertussen in extreme metaforen allerlei kommunikatieprocessen ten toon.

Het meest toegankelijke werk van deze plaat is tenslotte Heterostase van Jan Vriend, een haast welwillende montage van talloze akrobatische muzikale toeren, waarin toch nog restjes van vertrouwde muzikale patronen opduiken. Een fantastische plaat voor wie dacht dat hij het allemaal wel gehoord had. Maar het is absoluut af te raden méér dan een stuk achter elkaar te beluisteren.

Muziek van Klas Torstensson, Cliff Crego en Jan Vriend, uitgevoerd door het ASKO-Ensemble, Het Trio en Harry Sparnaay. Composers' Voice 8501 - prijs f 25.- Verkrijbaar bij de betere platenhandel en bij Donemus, Paulus Potterstr. 14, 1071 CZ Amsterdam.


© Frits van der Waa 2007