Let op: de website is verhuisd naar fritsvanderwaa.nl

Verschenen in Encore (het blad van het Nederlands Philharmonisch Orkest), maart 1991

Verpakking

Het komt nooit meer goed met ons.

Sinds ik Help het milieu van Lucas Reijnders heb gelezen word ik bij alles wat ik doe - en vooral: bij wat ik aanschaf - geplaagd door hevig milieubesef. Zelfs achter de simpelste dingen, een lichtknopje, een aardappel, een stuk zeep, schuilen opeens verspilling en vervuiling. Om nog maar te zwijgen van alle milieumisdaden die ik al op mijn geweten heb. Nooit meer zal ik mijn vieze verfkwast zomaar in de gootsteen uitspoelen. En dan, onherstelbaar, de tien bomen die ik de afgelopen paar jaar in de vuilnisbak heb geschoven, in de gedaanten van zo'n 7500 wegwerpluiers. Het duurt naar schatting vijf gruwelijke eeuwen voor zo'n luier verteerd is.

En hoe zit het met muziek? Reijnders' gids rept er niet van, maar rekent theater-, museum- en filmbezoek (dus waarschijnlijk ook concertbezoek) tot de minder milieubelastende vormen van recreatie. Al is lezen, puzzelen of rolschaatsen een nog betere keus. Kennelijk valt het wel mee. Muziek is immers onschuldig? Het is enkel trillende lucht, verbruikt nauwelijks energie, en levert geen afval op.

Als ik denk aan muzikale milieucriminaliteit, dan zie ik een rij modeboetieks die, samen met een onafgebroken stroom hete lucht, een daverende disco-dreun de straat op blazen. Daar staan wij, Serieuze Muziekliefhebbers, ver boven. En sinds de pianofabrieken geen echt ivoor meer gebruiken voor de toetsen kunnen we weer met een gerust hart naar Brendel en Perahia luisteren.

Hoewel.

Het is, zo leert ons Reijnders, dikwijls niet het product zelf, maar juist de verpakking die het milieu schade berokkent. Muziek in een doosje? Ja, dat kan, en het is onaangenaam dichtbij huis.

"De vervaardiging van cassettebandjes levert in Nederland jaarlijks 30 ton chroomafval op, afkomstig van mislukte tapes", meldde mijn ochtendblad onlangs. Honderden bandjes heb ik, en zelf gooi ik die natuurlijk niet weg, maar wat moeten mijn kleinkinderen later, als opa dood is, anders doen met die rare dingen die ze niet in hun muziekcomputer kunnen stoppen?

Ook heb ik er geen idee van wat er zoal in cd's, versterkers en luidsprekers verwerkt wordt, of wat er bij de fabricage in de sloot verdwijnt. Of de muziek er nu uitkomt of er alleen maar in verpakt zit, het blijven doosjes en ze wekken argwaan. Dan maar liever milieusparend naar de concertzaal. Oef, wat is het daar weer heet, en dat terwijl de olievoorraad opraakt. En wat is er weer een boel papier verspild aan nutteloze foldertjes en luxueus uitgevoerde programmaboekjes. Het is maar goed dat er tenminste een milieukritische column in staat, nu zal ik zeker niet vergeten het ding netjes in de papiercontainer te gooien.


© Frits van der Waa 2007