Verschenen in VandenEnde Foundation halfjaarbericht, december 2006
Educatief project Mavra zet huishouden op stelten
'Het gaat erom dat de musicus een mens wordt'
Aandachtsgebied: Muziek
Thema: Cultureeleducatie
Bijdrage: € 10.000
Ten behoeve van: Promotie kunstdiscipline opera voor jongeren
Twee dames met overmaatse derrières die graag een neut lusten, en een soldaat die zich vermomt
als dienstmeid om maar bij zijn geliefde, Parasja, te kunnen zijn. Dat zijn de hoofdpersonen in Stravinsky's
Mavra – huishouden op stelten, de voorstelling waarmee Opera Zuid en het Brabants Orkest
kinderen uit de zevende en achtste groep van de basisschool vertrouwd willen maken met het verschijnsel
'opera'.
In het Speelhuis in Helmond hebben zich zo'n driehonderd kinderen verzameld. Het gejoel is oorverdovend,
maar verstomt zodra het licht gedimd wordt en het orkestje begint te spelen.
'Het is voor de kinderen echt een schok als ze de eerste woorden horen zingen,' vertelt Sandra Eil, de
projectleider van het Brabants Orkest. 'Mits je het goed voorbereidt gaan ze er helemaal in mee.' Het
Brabants Orkest heeft al eerder educatieve projecten op touw gezet, in samenwerking met het Brabants
Instituut voor School en Kunst (BISK). Dat de keus gevallen is op Mavra, Stravinsky's komische
eenakter uit 1922, komt doordat operaatjes van circa een half uur vrij zeldzaam zijn, zeker als ze ook
nog geschikt moeten zijn voor een publiek van elf- en twaalfjarigen. 'We wilden beslist een compleet
stuk doen, niet een fragment of een bewerking,' zegt Eil.
De hele productie is toegesneden op de doelgroep. Het decor, waarin een grotesk kolenfornuis en een
stapel vuile vaat de voornaamste rekwisieten zijn, lijkt zo overgenomen uit een prentenboek. En de
kostuums, uitgevoerd in knallende kleuren, zijn uitgesproken karikaturaal. Dat past natuurlijk bij de
koddige types die Stravinsky ten tonele voert.
Maar het belangrijkste is dat de kinderen zich kunnen identificeren met de makers. Zoals Eil het
formuleert: 'Het gaat er om dat de musicus een mens wordt.' In de klas hebben de leerlingen van tevoren
in speciaal hiervoor gemaakte video-reportages de zangers, muzikanten en ontwerpers zien vertellen over
de opera en het plezier dat ze eraan beleven. De DVD en het overige lesmateriaal zijn mede bekostigd door
de VandenEnde Foundation.
Als klap op de vuurpijl zijn er vlak voor de voorstelling 'workshops'. Daarin mogen de kinderen de
instrumenten van dichtbij bekijken, ze zien hoe de zangers gegrimeerd worden, en kunnen de makers het
hemd van het lijf vragen. Dat doen ze dan ook gretig: Waarvan zijn die dikke billen gemaakt? Hoeveel
verdien je als zanger? Hoe is het om liefdesscènes te spelen? Vooral tenor Mark Omvlee, die in
Helmond de soldaat speelt, redt zich er met gratie uit: 'Ja, als je speelt dat je verliefd bent kan dat
gevoel ook wel eens bijna echt gaan lijken. Maar verder... nee.'
Voor deze Mavra is er vanzelfsprekend een Nederlandse vertaling van de tekst gemaakt. Hoewel ook die
door de vreemde huppelmelodieën van Stravinsky niet altijd even verstaanbaar is, blijft de kern van
de zaak overeind: 'Luister goed naar wat ik zeg / Echte liefde vindt altijd een weg,' zingt Omvlee als
Mavra. Maar als hij besluit zich met een groot keukenmes van zijn stoppelbaard te ontdoen gaat het fout,
want hij wordt betrapt door Parasja's moeder, en kruipt zo snel hij maar kan weg door een luikje achter het
fornuis. Het verhaal is uit. Maar dat van de voorstelling niet. Die wordt de komende tijd nog tientallen
malen gespeeld voor meer dan zevenduizend kinderen.
© Frits van der Waa 2008
