Verschenen in VandenEnde Foundation halfjaarbericht, juli 2007
'Iets moois maken voor niks, dat is de opdracht'
Aandachtsgebied: Muziek
Thema: Beroepsopleiding
Bijdrage: € 30.000
Ten behoeve van: Leer- en ervaringsproject jong operatalent
Aankomende zangers, dirigenten, regisseurs en repetitoren kunnen een stage volgen bij de Nationale
Reisopera. RAP, ofwel het Resident Artists Program, biedt een compleet pakket aan werkervaring, inclusief
de presentatie van een op zichzelf staande showcase-voorstelling. Het mes snijdt bovendien aan twee
kanten: 'Je ziet het hele bedrijf opfleuren', zegt initiatiefneemster Jean Copland. En in geval van
nood heeft de Reisopera een invaller paraat.
Het is mei, en de audities zijn in volle gang. Negentien zangers zijn er dit seizoen nodig om RAP voor de
derde keer een succes te laten worden. Dat gaat lukken ook, want in totaal hebben zich zeventig deelnemers
aangemeld. RAP, een initiatief van de Nationale Reisopera, biedt studenten en pas afgestudeerde vocalisten
sinds 2005 de mogelijkheid om de operapraktijk in al zijn facetten te leren kennen. Hoewel het aanvankelijk
uitsluitend bedoeld was voor zangers, kunnen nu ook dirigenten, repetitoren, decorontwerpers en regisseurs
deelnemen. 'We breiden het ieder jaar uit naar een nieuwe doelgroep', zegt Jean Copland, sinds dertig jaar
werkzaam bj de Reisopera en de geestelijke moeder van het project.
RAP is ontstaan uit praktische nood en uit idealisme. 'De conservatoria leverden niet de soort zangers
die we nodig hadden', stelt Copland, 'De meesten hebben nauwelijks of geen toneelervaring. En verder is
het als beroeps je plicht om voor een zekere Nachwuchs te zorgen. Het is zo'n specifiek vak.'
Het bijzondere van RAP is dat de deelnemers een paar maanden lang volledig meelopen in het
repetitieproces van een operavoorstelling. Ze moeten zelf een van de rollen van de voorstelling beheersen,
en zo nodig optreden als understudy. In het ergste – of misschien wel gunstigste – geval
moeten ze bij ziekte van de 'echte' zanger als vervanger optreden en dus het podium op. Tijdens de stage
volgen ze workshops en studiedagen. En de kroon op de onderneming is de showcase-voorstelling, een
verkorte versie van de opera waaraan ze gewerkt hebben, met een eigen dirigent, regisseur en vormgeving.
Het RAP-project steunt in belangrijke mate op de bijdrage van de VandendEnde Foundation. Desondanks
zijn de middelen beperkt, en de aankleding van de showcase-voorstellingen is dan ook minimaal, wat
tegelijkertijd weer een uitdaging betekent voor deelnemers. 'Iets moois maken voor niks, dat is eigenlijk
de opdracht', zegt Copland. 'Maar het blijft een product van de Reisopera, en dus wordt het heel zorgvuldig
en professioneel gedaan.'
De showcase-voorstellingen werden tot nu toe alleen in besloten kring opgevoerd. Maar het idee
pakte zo goed uit dat de Reisopera heeft besloten de meest geslaagde van de drie uit het voorgaande
seizoen ook een aantal malen voor publiek te spelen. 'Dat is voor de deelnemers een mooie voortzetting
van een afgerond project', vindt Copland. 'Zo brengen we in februari vier of vijf voorstellingen van
Mozarts Die Entführung aus dem Serail. Alleen al het decor is prachtig, met echt gras.' Het
ligt in de bedoeling om aan deze vestzakvoorstellingen in de toekomst ook educatieve activiteiten te
verbinden.
De drie voorstellingen in het seizoen 2007/08 waarvoor RAP-deelnemers zich kunnen inschrijven zijn
Les contes d'Hoffmann van Offenbach, Mozarts Die Zauberflöte, en Snow White,
een geheel nieuw muziekdrama van Micha Hamel, dat is aangekondigd als 'tragische operette'.
Behalve solisten kunnen er ook koorzangers deelnemen aan RAP. Daarbij gaat het vooral om vocalisten
die hun studie nog niet afgerond hebben. En voor studenten uit de eerste fase zijn er introductieweken,
waarin opnieuw praktijkervaring een centrale plaats inneemt. 'Dat is allemaal ook heel goed voor de
Reisopera', vindt Copland. 'Al die jonge mensen, je ziet het hele bedrijf ervan opfleuren.'
© Frits van der Waa 2008
