Verschenen in Vrije Geluiden no.24, 6 januari 2001
Klinkende illustraties
Vikram Seth: An Equal Music. Broadway Books, New York. Paperback, 463 p., ISBN 0 7679 0464 8.
f 27,95
Vertaald als: Verwante Stemmen. Rainbow Paperbacks, 427 p., ISBN 90 417 0219 9 (met 2 cd's).
f 49,-
Voor beoefenaars van de schone letteren is de muziek de laatste tijd opnieuw een belangrijke
inspiratiebron. Alleen al het aantal romans dat het afgelopen jaar in Vrije Geluiden
besproken is getuigt daarvan. De trend wordt weerspiegeld in het idee om concertseries te
organiseren waarin schrijvers de toon aangeven, een plan dat zowel bij De IJsbreker als het
Concertgebouw is opgekomen. In de reeks van laatstgenoemde treedt op 12 januari de in Calcutta
geboren Britse schrijver Vikram Seth op, samen met het Vellinger Kwartet. Het programma draait
geheel om Seths boek An Equal Music, waarin de muziek een hoofdrol speelt.
Decca heeft onlangs een dubbel-cd uitgebracht waarop de belangrijkste muziekstukken
uit Seths boek te vinden zijn. De recent verschenen Nederlandse vertaling, Verwante stemmen,
is ook verkrijgbaar in combinatie met die cd. Het hele pakket kost nog geen vijftig gulden, en dat
is gezien de kwaliteit van het boek, de muziek, en niet te vergeten de vertaling, volstrekt te geef.
An Equal Music is een romantisch boek, in de goede zin des woords. Hoofdpersoon Michael
Holme, tweede violist in het Londense Maggiore Strijkkwartet, ontmoet onverwacht zijn geliefde van
tien jaar eerder, de pianiste Julia McNicholl. Hoewel ze inmiddels getrouwd is laait de oude liefde
weer op. 'Maar,' zoals de achterflap bewimpelend meldt, 'Julia draagt een geheim met zich mee...'
Michaels passie voor Julia, zijn liefde voor de muziek, en zijn talent om zijn eigen ruiten in
te gooien zijn de drijfveren van het verhaal, dat tevens het lief en leed van het
Maggiore Strijkkwartet beschrijft, waarin kameraadschap en disharmonie elkaar in een precair
evenwicht houden. De verschillende draden zijn behendig dooreengeweven tot een complexe vertelling,
die op ongeveer driekwart een beetje topzwaar wordt, doordat Seth herhaaldelijk vervalt in een
wat geforceerde, al te literaire mooischrijverij. Maar dan zit je als lezer al zo ver in het
verhaal dat je die overkill op de koop toe neemt.
Seth heeft zich uitvoerig gedocumenteerd, en is daarbij gestuit op een zelden uitgevoerd werk
van Beethoven, het Strijkkwintet opus 104, een uit 1817 stammende bewerking van het twintig
jaar daarvoor gecomponeerde Pianotrio opus 1 no.3. In navolging van Michael, die aan het
begin van het boek op zoek gaat naar dit vergeten werk, zullen ook talloze lezers erachter zijn
gekomen dat het stuk alleen te vinden is op een Supraphon-lp uit 1977. Wat dat aangaat is de
cd-première op het Decca-schijfje dus een wezenlijke aanvulling op het repertoire, en niet
alleen maar een klinkende illustratie bij het boek. Saillant is dat aan deze uitvoering wordt
meegewerkt door de violist aan wie Seth zijn boek heeft opgedragen: Philippe Honoré, die als
tweede violist van het Vellinger Kwartet op 12 januari in het Concertgebouw te horen zal zijn.
Honoré en zijn muziekvrienden, die verantwoordelijk zijn voor alle nieuwe opnamen op de
cd, zijn musici van hoogwaardig kaliber, maar toch verbleekt hun spel enigszins naast de
top-vertolkingen die Seth uit de catalogi van Decca en DGG heeft mogen kiezen, waaronder een
gepassioneerde uitvoering van Schuberts Quintettsatz in C, D 956, door het Melos Kwartet en
Mstislav Rostropovich, een perfect uitgebalanceerde Mozartsonate door Maria Joao Pires en Augustin
Dumay, en vooral de ademstokkende Haydn- en Schubert-interpretaties van het Hagen Kwartet.
Seth schrijft in een bijna verontschuldigend tekstje dat hij met het samenstellen van deze cd
geen ander doel heeft beoogd dan de lezer plezier te verschaffen. Daar is hij ten volle in geslaagd.
© Frits van der Waa 2007
