de Volkskrant van 10 mei 1985, Kunst, recensie
Blokfluitwerk "redt" verminkt meiconcert
Koninklijk Conservatorium: Muziek van John Adams, Gerhard Braun, Henri Broeren, Huub de Vriend.
Uitvoerenden: Alex de Leeuw, Niek de Vente, Esther Apituley, Mignon Zwart, e.a. Plaats: Kees van
Baarenzaal, Den Haag. Volgende concerten: 13, 20 en 28 mei.
Het Koninklijk Conservatorium in Den Haag organiseert deze maand opnieuw vier "Mei-concerten" met
eigentijdse muziek, waarin vooral werk van studenten en docenten aan bod komt. Het eerste programma van
de serie was licht geamputeerd: Peter-Jan Wagemans' Faffner erwache voor tuba solo kwam te
vervallen, terwijl ook Fractie van Jeff Hamburg voor film en slagwerker afgevoerd moest worden
na vergeefse pogingen de projector op gang te brengen. Toch bleek het programma nog in bezit van handen
en voeten.
Dat was niet in de laatste plaats te danken aan het niveau van de uitvoeringen. Vooral blokfluitiste
Mignon Zwart, die de spits afbeet met Monologe van Gerhard Braun, legde een uiterste concentratie
aan de dag, en liet horen dat eigentijdse blokfluitmuziek wel degelijk spannend en rijk aan inhoud kan
zijn. Dit vijftien jaar oude stuk zit vol met experimentele geluiden: dubbeltonen, glissandi, meezingen
en het bespelen van een los mondstuk, maar dat alles werkt heel organisch. Alleen het betrommelen van
de fluit is een onzinnig effect.
Altvioliste Esther Apituley moest ook zelf meezingen in Gedicht van Henri Broeren, maar
verder is de behandeling van het instrument tamelijk traditioneel. Niet dat het stuk daarom
gemakkelijker is, met zijn vrijwel steeds volgehouden tweestemmigheid en zijn felle attaques.
Geleidelijk aan worden quasi-tonale, vloeiende lijnen en heftige dissonanten met elkaar vervlochten.
Huub de Vriend heeft voor zijn stuk Psycho het gegeven "schizofrenie" als onderwerp gekozen.
Daarvan uitgaande zet hij cerebraal aandoende, vervreemde klanken schoksgewijs tegenover jazz-achtige
fragmenten, waarin het geknor van de baritonsaxofoon goed tot zijn recht komt. De toevoeging van een
mondharmonica, met een Dylan-houdertje aangebracht op pianist Niek de Vente, is een aardige vondst.
Maar wie een dergelijke gespleten muziek wil schrijven moet wel van goede huize komen. De vorm is nu
nogal versnipperd, en de muzikale substantie is aan de magere kant.
Met een vrijwel puntgave uitvoering van John Adams' Shaker loops gaven zeven strijkers onder
leiding van Reinbert de Leeuw het concert een imponerende finale. Dit stuk uit 1979, waarin minimal
music-technieken en een pulserende motoriek gecombineerd worden met haast romantische
spanningsbogen, heeft nu al de status van een moderne klassieker.
Het programma van de drie volgende mei-concerten vermeldt nieuwe stukken van onder anderen Gilius
van Bergeijk, Jan Boerman en Steve Martland, een reprise van Louis Andriessens De Staat in de
versie voor twee piano's, Praxis van Diderik Wagenaar, ouder werk van Stockhausen en een
optreden van het orkest De Volharding met een keuze uit recent repertoire van vooral "Haagse" herkomst.
© Frits van der Waa 2006
