de Volkskrant van 28 oktober 1985, Kunst, recensie
Concertserie Veronica gebaseerd op de grootste gemene deler
Veronica-concertserie: Rossini, Saint-Saëns, Brahms. Solist: Jean-Philippe Collard, piano. Orkest:
Radio Symfonie Orkest. Dirigent: Jan Stulen. Plaats: VARA-studio, Hilversum. Radio: Hilversum IV, 9
november.
KRO-Zondagmiddagconcert: Le jongleur de Notre-Dame, opera van Massenet (concertuitvoering).
Solisten: Gerard Garino, Bruno LapIante, David Wilson-Johnson e.a. Uitvoerenden: Radio Filharmonisch
Orkest en Groot Omroepkoor. Dirigent: Jean Fournet. Plaats: Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht. Radio:
Hilversum IV, 14 december.
Veertig jaar geleden werden de omroep-orkesten opgericht. Daarmee moesten de omroeporganisaties de
mogelijkheid krijgen projecten te realiseren die met de orkesten in den lande niet haalbaar waren. De
omroepen hebben van deze faciliteiten altijd een dankbaar gebruik gemaakt. De VARA, KRO en NOS laten
met hun concertseries nog steeds een frisse wind door het muziekleven waaien. De jacht op luistercijfers
weerhoudt zelfs organisaties als de TROS en de AVRO er niet van de omroeporkesten te gebruiken om
originele ideeën uit te voeren.
Maar tegenwoordig is er ook een jonge, daadkrachtige omroep die niet gehinderd wordt door dat soort
ideeën en pijlsnel op weg is naar de A-status. Een omroep waar de macht van het getal en een
panische angst voor stilte regeren. De Top-40 en de jingle zijn dan ook haar meest specifieke
bijdragen aan het radiowezen. Kortom: Veronica.
Een volwassen omroep heeft een eigen concertserie, dacht men bij de Veronica Omroep Organisatie en,
allee, daar lagen al tien plakken eenheidsworst, gevuld met afgelikte boterhammen uit de klassieke top
honderd. Zo bevatte de eerste aflevering van de Veronica-concertserie Rossini's ouverture L'Italiana
in Algeri, het Tweede pianoconcert van Saint-Saëns en de Eerste serenade van
Brahms. Het Radio Symfonie Orkest, dirigent Jan Stulen en solist Jean-Philippe Collard leverden van dat
alles een verzorgde uitvoering in een uitverkochte VARA-studio.
Veronica wil volle zalen en veel luisteraars, en daar is niets op tegen. Maar deze wijze van
programmeren leidt tot een muzikale bewustzijnsvernauwing. Slechts hier en daar breekt een spoortje
fantasie door, maar dan nog met een minimale rekbaarheid: voor 9 november staat Moessorgsky's
Schilderijententoonstelling geprogrammeerd, zij het niet in de bekende orkestratie van Ravel,
maar in die van de Finse componist Leo Funtek.
Voor het overige brengt de serie niets dan de grootste gemene deler uit wat de landelijke orkesten
in hun abonnementsseries spelen. Het is een lege huls, waarin noch van de profilering die van de
omroepen wordt verlangd, noch van de specifieke taak van de omroeporkesten iets terug te vinden is. Een
bedenkelijke ontwikkeling, omdat op die orkesten al een zware wissel wordt getrokken door de overige
omroepverenigingen.
Dat een Middle-of-the-Road-programma niet het enige middel is om de belangstelling te wekken
toonde de KRO aan met een goedgewlde Vredenburg-zaal bij het eerste concert van haar zondagmiddag-serie.
Massenets LeJongleur de Notre-Dame, hier in concertuitvoering gebracht, is een weinig alledaagse
opera, niet het minst door het ontbreken van een vrouwenrol: het is een mirakelspel, dat zich
grotendeels afspeelt in een middeleeuws klooster (conform de identiteit van de KRO staan alle zes
concerten van de serie in het teken van de religie). Hoofdpersoon is de zwervende kunstenmaker Jean,
die dankzij zijn naïeve, maar oprechte Maria-devotie uiteindelijk in de hemel wordt opgenomen.
De Franse tenor Gerard Garino gaf een lyrische, gloedvolle vertolking van de titelrol ten beste,
stevig geschraagd door het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor.
Met zijn kleurrijke vermenging van liturgische gezangen, quasi-volksmuziek en een
laat-negentiende-eeuws idioom is de muziek van de Jongleur het zeker waard weer eens uit de kast
gehaaid te worden. Een geringe onderneming is het bepaald niet, maar voor dat soort initiatieven is
tenslotte ooit dat orkestenapparaat in Hilversum neergezet.
© Frits van der Waa 2006
