de Volkskrant van 5 september 1988, Kunst, recensie
SLOTAVOND MEESTERKLAS UITPUTTEND
Chinees En Shao als jong dirigent belofte
Slotconcert van de 32e Internationale Dirigenten Meesterklas door het Radio Filharmonisch Orkest. Met
muziek van Von Weber, Chopin, Dvorak en Strauss. Concertgebouw Amsterdam.
Het moet een schitterende ervaring geweest zijn, meedoen aan de Internationale Dirigenten Meesterklas,
die de NOS ieder jaar organiseert. Bij het slotconcert in het Amsterdamse Concertgebouw heerste
donderdag een sfeer van vreugde en verbroedering.
Acht jonge dirigenten, na twee selectieronden gezeefd uit een aantal van 128, hebben twee weken lang
gewerkt onder leiding van de Japanse dirigent Hiroyuki Iwaki. Vier van hen mochten het publiek in het
slotconcert met het Radio Filharmonisch Orkest laten horen wat ze waard waren. Radio en televisie waren
erbij; de opnamen worden te zijner tijd in binnen- en buitenland uitgezonden.
De Internationale Dirigentencursus is dit jaar, bij de 32ste aflevering, omgedoopt tot Internationale
Dirigenten Meesterklas. Van cursus tot meesterklas, het verschil zit hem voornamelijk in het prestige.
Voor het eerst is er ook een soort prijs aan verbonden, in de vorm van een stipendium van 10.000
gulden. Het bedrag, ter beschikking gesteld door de Eduard van Beinum Stichting, is bedoeld als
ondersteuning bij het vervullen van assistentschappen bij verschillende orkesten in Engeland, Japan en
Nederland. De "winnaar" was de 34-jarige En Shao, een aankomende maestro uit de Volksrepubliek China.
De slotavond was een uitputtende sessie, en dat kwam vooral door het programma. Zelfs een
meesterdirigent had er niet werkelijk een mals concert van kunnen maken. Storender was het dat de
mogelijke talenten van de jonge stokzwaaiers er zo ongelijk uit naar voren kwamen.
Je kunt zo'n avond natuurlijk niet vullen met vier Mozart-symfonieën, al zou dat wel het
eerlijkst zijn. Maar als de ene dirigent – de 33-jarige Japanse Yuko Amanuma – het Tweede
Pianoconcert van Chopin mag dirigeren (wat weinig meer behelst dan het volgen van de solist),
terwijl een ander – de Nederlander Jules van Hessen, 29 jaar – huzarenstukjes mag vertonen in
Strauss' Till Eulenspiegel, dan praat je niet eens meer over de vergelijking tussen appels en
peren, maar over het verschil tussen Slaap kindje slaap en een dosis amfetamine.
Ergens op de schaal daartussen lagen de Freischütz-ouverture van Carl Maria von Weber,
gedirigeerd door En Shao, en Dvoraks Celloconcert, waarin het orkest werd aangevoerd door de
Brit Simon Phipps (32).
Hun verrichtingen wezen hoe dan ook op talent en vakbekwaamheid, maar tot grootse interpretaties
kwamen ze geen van vieren. In Chopins Pianoconcert overschaduwt de solopartij – schitterend
uitgevoerd door Ronald Brautigam – het orkest en daarmee de dirigent nagenoeg volledig. Simon
Phipps vond in Dvoraks Celloconcert meer ruimte om zijn ideeën te ontvouwen. Uit zijn stijl
van dirigeren sprak groot zelfvertrouwen, maar hij liet het orkest menigmaal zo stevig uitpakken dat de
grote lijn werd doorbroken. Cellist Gustav Rivinius, die vorig jaar de eerste prijs van het Scheveningse
celloconcours behaalde, leverde nu middelmatig spel.
Jules van Hessen loodste het orkest met beeldende gebaren door Strauss' grillige Uilenspiegel-streken.
Hij heeft een goed contact met de musici, en aandacht voor het detail. Het succes dat hij met het stuk
oogstte was voorspelbaar. De enkele momenten dat zijn controle even verslapte werden door de razende
afwisseling van muzikale ideeën effectief gecamoufleerd.
De Chinees En Shao, die het concert opende met Von Webers Freischütz, had het aanzienlijk
moeilijker. Al in de eerste, zeer langzaam genomen maten zat het niet lekker met de inzetten. Ens
geconcentreerde interpretatie wees op een scherp instinct voor het opbouwen van muzikale spanning, maar
op de vierkante centimeter bleef het klankbeeld wat zwemmerig.
De Dirigenten Meesterklas is geen concours, en het Eduard van Beinum Stichting Stipendium is geen
prijs. Het hoeft niet noodzakelijk aan de beste dirigent te worden toegekend, maar kan ook naar diegene
gaan wiens prestaties de meeste beloften voor de toekomst inhouden. In dat opzicht heeft En Shao
tijdens de cursusperiode kennelijk hoger gescoord dan hij bij dit slotconcert kon waarmaken.
© Frits van der Waa 2006
