de Volkskrant van 17 oktober 1988, Kunst, recensie
Van Rossum roept geest Feldman op
Muziek van Schönberg, Holliger, Vasquez Dias, Bon, Van Rossum en Voortman, door het Koor Nieuwe
Muziek en Blazersensemble Oktopus. In de Beurs van Berlage, Amsterdam. Herhaling: Den Haag, 18 oktober.
Pier & Ocean, een nieuw stuk van Andries van Rossum, beleefde zaterdag in de Amsterdamse
Wangzaal (Beurs van Berlage) zijn eerste uitvoering, onder handen van het Blazersensemble Oktopus. Van
Rossum heeft in dit stuk waarvan de titel ontleend is aan de gelijknamige schilderijen van Mondriaan,
geprobeerd "andere eigenschappen dan virtuositeit, snelheid, motoriek en gestiek" een rol te laten
spelen. Het karakter van de compositie wijkt sterk af van dat van zijn eerdere werk.
In Pier & Ocean heeft Van Rossum – bewust of onbewust – de geest van de vorig
jaar overleden Amerikaanse componist Morton Feldman opgeroepen. Dat bedoel ik als compliment, want het
stuk is boeiend in zijn eenvormigheid. Het stuk bestaat uit weinig meer dan een vloeiende opeenvolging
van zacht ruisende, elkaar overlappende samenklanken, waarbij de tien blazers bijna steeds in paren
opereren. Pas aan het slot treedt enige verandering in: de klanken verdichten zich, de instrumentale
paren worden gescheiden, en het stuk eindigt in een statisch, inwendig bewegend harmonisch veld.
Oktopus leverde bij de overige onderdelen van het programma, waar nodig, de instrumentale begeleiding
van het Koor Nieuwe Muziek. Het koor, nog geen vier jaar geleden opgericht door dirigent Huub Kerstens,
bestaat uit circa vijftig zangers. Het is een hardwerkend gezelschap. Dit concert is het eerste van de
maar liefst acht programma's waarin het dit seizoen, telkens in samenwerking met een ensemble of orkest,
te horen zal zijn.
Dat zo'n werkdruk niet nadelig hoeft te zijn voor de kwaliteit bewees het koor in drie afgewogen
uitgevoerde a capella-composities, waaronder Schönbergs opus 50-A, Dreimal Tausend Jahre.
Ook in de Missa Brevis van Willem Frederik Bon, waarin stemmen en blazers elkaar tot een illuster
klankbeeld aanvullen, kwam het koor goed uit de verf. Dat Faustus, een met noten overwoekerde
Marlowe-zetting van Roland Voortman ondoorzichtig en nogal ongelijk klonk kan de musici nauwelijks
aangerekend worden. Want de akoestiek van de Wangzaal is heel geschikt voor koormuziek, mits die goed
geschreven is.
© Frits van der Waa 2006
