de Volkskrant van 19 maart 1994, Kunst, recensie
Jury laat personage zwaarder wegen dan technisch kunnen
Scheveningen Muziek Concours: finale. Nieuwe Kerk, Den Haag.
De finale van het Scheveningen Internationaal Muziek Concours pakte uit als een nek-aan-nek-race tussen een robbedoes, een diva en een adelaarsjong. De keus tussen drie pianisten met zulke onvergelijkbare karakters zal de jury niet licht zijn gevallen. De hoofdprijs ging naar het adelaarsjong, de 20-jarige Folke Nauta, en daarmee is het inmiddels al zeven maal gehouden concours voor het eerst gewonnen door een Nederlandse musicus. Nauta krijgt een bedrag van 25 duizend gulden, plus een tiende daarvan, want ook de persprijs viel hem ten deel.
Het was de eerste keer dat het evenement gewijd was aan de piano (volgend jaar is de cello weer aan de beurt). Voor de wedstrijd hadden zich maar liefst 84 pianisten aangemeld, waaronder 12 Nederlanders, 16 Russen en 15 Japanners. Op het publiek was de aantrekkingskracht minder groot: sinds het Spook van de Opera in het Circustheater huist, is Scheveningen alleen nog maar in naam Scheveningen. Het concours heeft nu tijdelijk (zo heet het in beginsel) onderdak gevonden in het Haagse Diligentia. De finaleconerten speelden zich af in de Nieuwe Kerk, wat vanuit akoestisch standpunt bezien neerkomt op een noodgreep.
Daar bogen alle vijf finalisten zich over Joop Stokkermans' concourscompositie La Plage et ses Variations. Stokkermans is vooral bekend als de murmelpianist bij Caroline Kaarts radioprogramma en door zijn muziek voor films als Pinkeltje, maar deze acht op strandtaferelen gebaseerde karakterstukjes tonen dat hij meer in zijn mars heeft. In elk geval voldoende om de finalisten door te lichten op hun technische en interpretatieve kwaliteiten.
Het was fascinerend te horen hoe het stuk elke keer een volstrekt verschillende gedaante aannam. Ongerept, als bij de 19-jarige Guoda Gedvilaite uit Litouwen, die als vijfde eindigde, of zwierig, zoals bij de winnaar van de vierde prijs, de 25-jarige Rus Valeri Buerin, die zich vervolgens vaardig door Rachmaninovs tweede pianoconcert heenploegde. De zwoele Stokkermans van de in Nederland gevestigde Bulgaarse, Marieta Petkova (28 jaar, derde prijs) strookte met haar lome benadering van Beethovens vierde pianoconeert, een enorm contrast met de even oude Taihang Du uit China die in dezelfde twee stukken een spectaculaire opvatting en dito uitglijders ten beste gaf, waarmee hij niet alleen de tweede prijs maar ook de speciale Stokkermans-prijs veroverde.
Nauta was de enige die in staat was de vierde strandvariatie, een insipide filmmuziekje, tot een flonkersteen te slijpen - een gering, maar veelzeggend staaltje van zijn vermogens, Ook in Bartóks derde pianoconcert ontnam zijn transparant en precies spel niets aan de spiritualiteit vae zijn dialoog met dirigent Graeme Jenkins en het Noordhollands Philharmonisch Orkest.
Dat Du en niet Petkova als tweede eindigde wijst erop dat de jury de muzikale persoonlijkheid iets zwaarder heeft laten wegen dan het technisch kunnen. Bij Nauta zijn die nagenoeg in evenwicht, en dat heeft ongetwijfeld het pleit in zijn voordeel beslecht, mogelijk samen met de beloften die zijn niveau op deze leeftijd inhoudt.
Als personage is Du beslist de kleurrijkste. Hij had een broertje van cellist Yo-Yo Ma kunnen zijn, met zijn razendsnelle wisseling tussen kwinkslagen en diepzinnige bespiegelingen. Maar hij laat te veel steken vallen, hoe handig hij ze ook onder tafel weet te vegen.
Petkova is evenals Nauta een leerling van Jan Wijn. Haar spel is technisch puntgaaf, maar haar smachtende Beethoven raakte me minder dan het naturel, hoe onrijp ook, van Gedvilaite. Ook Jenkins kon er niet goed mee uit de voeten, al had dat natuurlijk nooit mogen leiden tot de worstelingen om het tempo die afbreuk deden aan Petkova's welsprekendheid.
© Frits van der Waa 2006
