de Volkskrant van 29-03-1999, Pagina 8, Kunst, Recensie
Thibaudet laat piano tintelen
Een weekend met Jean-Yves Thibaudet. Concertgebouw, Amsterdam (26 en 27/3).
Het is een merkwaardig gegeven dat speciaal Franse en Russische musici bij uitstek beschouwd worden als specialisten in de muziek van hun vaderland. Alsof de beste Mahler-dirigenten uit Oostenrijk komen. Jean-Yves Thibaudet, ontegenzeggelijk een groot vertolker van Debussy en Ravel, wil graag af van dat stereotype beeld. Geen Franse muziek dus tijdens het afgelopen Weekend met Jean-Yves Thibaudet (op een toegift na). De 37-jarige meesterpianist had zich omringd met componisten van Oostenrijkse, Duitse, Noorse, Amerikaanse, Hongaarse en Russische herkomst.
De Weekend-serie is een klein broertje van de Carte blanche. Drie dagen lang krijgt een vertolker van naam en faam de gelegenheid om samen met andere musici de muziek te laten horen die hem lief is. Het is een prachtige formule, maar desondanks was de Kleine Zaal vrijdag en zaterdag een tikje mager bezet. Kennelijk doet de naam Thibaudet nog niet automatisch een belletje rinkelen.
Van Julia Fischer, de violiste die Thibaudet voor zijn eerste concert had uitgenodigd, zullen nog maar heel weinigen gehoord hebben. Geen wonder, want ze is nog maar vijftien jaar. Maar haar optreden was overweldigend. Na Schuberts Sonate in A, op. 162 waarin de verbazing over haar prestaties het nog won van de muzikale vervoering, kwam ze in sonates van Grieg en Brahms tot interpretaties die maar weinig volwassen violisten haar zouden verbeteren. Opvallend was ook dat haar spel naadloos aansloot op dat van Thibaudet: beiden hebben hetzelfde vermogen om een melodie zo te kleuren en in reliëf te brengen dat alles gaat tintelen van leven. Wat Thibaudet aan timbres uit de snaren van de piano weet te halen - tot en met de suggestie van pizzicato - grenst aan het ongelooflijke.
Het zijn diezelfde kwaliteiten die hij zo bewondert in de muziek van Bill Evans en Duke Ellington, zo vertelt hij zaterdagmiddag tijdens een 'informeel' optreden, waarin hij en zijn gesprekspartner Han Reiziger in woord en daad hun liefde voor de jazz belijden. Voor Thibaudet bestaat er geen duidelijke scheiding tussen de jazz en de klassieke muziek van de twintigste eeuw: 'Het is allemaal één cultuur. Ravel hield van jazz, en Evans was beïnvloed door Debussy', betuigt hij in een rad Engels dat in vaart nauwelijks onderdoet voor de loopjes die hij vervolgens uit het klavier oprakelt in Turn out the stars.
Reiziger neemt plaats achter de tweede vleugel, zich bij voorbaat excuserend voor eventuele missers, maar het blijkt dat hij zijn mannetje staat, zeker als improvisator. Thibaudet heeft een scherp gevoel voor de swing en de elasticiteit van de jazz, maar zijn benadering blijft die van een klassiek pianist: hij speelt Evans na.
Zo vruchtbaar als Thibaudets samenwerking met Fischer en Reiziger, zo teleurstellend was zijn optreden met het Rossetti Kwartet. Het lijkt niet waarschijnlijk dat deze combinatie door hemzelf verzonnen is, want deze vier strijkers ontberen (met uitzondering van de celliste) de verfijning en de luciditeit die zijn spel zo bijzonder maken. Daardoor kregen Dvoráks beide pianokwintetten het karakter van een grijs wolkendek waartussen van tijd tot tijd, als de piano het voortouw nam, eventjes de zon doorbrak.
In een van de slotpassages nam Thibaudet zelfs de karakteristieken van zijn partners over, waardoor de muziek degenereerde tot louter zaag- en timmerwerk. Het blijft een mooie formule, dat Weekend met ..., maar hij moet wel goed ingevuld worden.
© Frits van der Waa 2006
