de Volkskrant van 31-12-1999, Pagina 10, Kunst,
Klinkende toekomst na verleden vol dissonanten
AMSTERDAM
Midden op het podium van het Concertgebouw, in een kring van blazers, staat de achtjarige Lieke Pullen. 'Ik hoop dat in het jaar 2000 het leuker is dan nu', zingt ze, en de blazers murmelen mee. Er wordt gerepeteerd voor het Nieuwjaarsconcert van het Nederlands Blazers Ensemble. Lieke is één van de vijf kinderen die een stuk hebben gecomponeerd voor het jaarlijkse evenement.
De 'Villa Achterwerk'-composities zijn al zes jaar onderdeel van de NBE-Matinee. Dit keer lag de opdracht voor de hand: maak iets over je verwachtingen voor het jaar 2000. Nieuw is dat componisten uit vorige jaargangen zijn ingeschakeld als bewerkers. Zo is het accompagnement van Liekes liedje gemaakt door Tomas Hendriks (14), van wie vorig jaar een stuk werd gespeeld.
Natuurlijk hopen de meeste componisten op een voorspoedige toekomst. 'Niet meer afhankelijk zijn, alles zelf doen', declameert Rhea Koeblal, zittend in haar rolstoel, over een begeleiding van gonzende akkoorden. Ook Channa Malkin blijft optimistisch in haar popsong Top of the sky, net als de veertienjarige Jos Martens, die zelf de keyboardpartij speelt in 2000 for peace. Het is een abstract stuk in twee delen, waarin het verleden vol dissonanten zit en de toekomst een stuk beter klinkt.
Wat somberder geluiden klinken in de millennium-rap van de eveneens veertienjarige Pieter Henk van Wijk: Computers worden steeds sneller / maar ik word steeds onweller / van de rook uit de fabrieken / en auto's, ga toch fietsen! Het komt er lekker fel uit.
Omdat het concert rechtstreeks op televisie wordt uitgezonden ziet de Grote Zaal er anders uit dan anders. Er staan al wat rare stoelen, en er hangen twee grote doeken voor het orgel met stukken uit een schilderij van Titiaan, maar het echte decoreren moet nog beginnen.
Zoals altijd bevat het programma een bonte mix van muzieken. Het programmaboekje is extra dik, want er is dit jaar veel muziek met tekst. Dat ligt aan het aandeel van de twee gasten, Loudon Wainwright III en Marco Beasley, twee troubadours van deze tijd.
Beasley, voor bezoekers van het Festival Oude Muziek geen onbekende, heeft een gitarist en een toetsenist meegenomen. Het mini-bandje en de blazers moeten even aan elkaar wennen, want Beasley en zijn kornuiten zijn gewend te improviseren, en dan luistert een maat meer of minder niet zo nauw. Maar de NBE-arrangementen zijn natuurlijk netjes uitgeschreven.
Rode draad in het programma is een door Hans van der Heide bewerkt liedje van de vroeg-zeventiende-eeuwse componist Claudio Saracini, dat voorzien is van een nieuwe tekst, Ik wandel, ik rijd, ik vlieg, ik surf (die voor Beasley weer in het Italiaans is vertaald). De vier strofen gaan over de steeds toenemende snelheid waarmee de mens over de wereld reist, die nu zo groot is dat je niet meer uit je stoel hoeft te komen. Dat de tekst in het Italiaans is, maakt niet uit, zo welsprekend is Beasleys voordracht, zelfs bij de repetitie. Hij declameert en zingt, zichzelf begeleidend op een darabuka, een Arabische vaastrommel.
Voor de afwisseling staan er ook een paar instrumentale stukken op het programma: opzwepende muziek als een Rumba tziganeasca of Steve Martlands Dance-works, maar ook een verdroomd, elektronisch getransformeerd commentaar op Gesualdo-madrigalen van Luca Francesconi.
Loudon Wainwright, die al dertig jaar optreedt, is net als Beasley een ras-performer. Zijn op de country-muziek geënte songs, voor deze gelegenheid door Ron Ford voor het NBE gearrangeerd, zijn gemoedelijk van toon, maar de teksten hebben een subtiele ironie. The Last Day is wel heel toepasselijk: 'You'll get in the swing of this New Year's thing', zingt de bard. 'In March it's wet and cold, The new thing will feel old.' Daar kunnen we het mee doen in het jaar 2000.
Nieuwjaarsconcert door het Nederlands Blazers Ensemble, Concertgebouw, Amsterdam, 12.00 uur. Rechtstreeks op Radio 4 en Nederland 3.
© Frits van der Waa 2006
