de Volkskrant van 16-02-2001, Pagina 10, Kunst, Recensie
Roze toren van jarige Loevendie
Raam op het Zuiden door het Nederlands Blazers Ensemble en Theo Loevendie. 14 februari, Muziekcentrum Frits Philips, Eindhoven. Herh.: Amsterdam (16/2) en Groningen (17/2).
Uit luidsprekers sijpelen geluiden van draaiorgels, kerkklokken, fanfare-orkesten. Het zijn geluiden uit de jeugd van Theo Loevendie. Zijn zeventigste verjaardag is al weer een paar maanden achter de rug, maar het is nog bepaald niet stil rond de componist. Deze week brengt het Nederlands Blazers Ensemble Raam op het Zuiden, een programma dat opnieuw te maken heeft met Loevendie's jeugdherinneringen, maar ook met zijn belangstelling voor mediterrane muziekculturen.
Het is een onorthodox concert, waarin alles op aanstekelijke wijze door elkaar loopt. Het NBE deelt het podium met het Turkse trommelaarskwartet Yarkin en Mala Sangre, drie Spaanse zangeressen. En nog voor de luidsprekers het concert openen, wandelen er twee neuriënde jongedames in verpleegsterskostuums door de foyer. De samensteller van de mix, Loevendie zelf, treedt op als spreekstalmeester, percussionist, saxofonist, pianist en zelfs heel even als flamencodanser.
Het begint als een autobiografische causerie. Loevendie verhaalt van zijn levenslange fascinatie voor muziek. Hij vertelt hoe hij op de lagere school Liesje bouwt de roze toren op 'de Bellen' leerde spelen en zich vervolgens afvroeg hoe het zou klinken als je aan de andere kant van de rij bellen ging staan. Natuurlijk staat er een stel Bellen klaar, en krijgt het publiek te horen hoe dat klinkt.
Een traktatie is ook Loevendies eerste echte muziekstuk, een Passacaglia die hij op achtjarige leeftijd componeerde voor 'de Toetsen', het pedagogisch instrument dat een trapje hoger stond in de hiërarchie.
Zo krijgt iedere stap in het verhaal zijn klinkende illustratie. De Blazers knallen er een stukje jazz doorheen. Het ensemble Yarkin wordt ingeschakeld om de Turkse ritmes in de muziek van Loevendie te laten horen. Een belangrijk aandeel is weggelegd voor Loevendie's leerlinge Mariecke van der Velden, een van de twee zwervende zangeressen. Haar sobere Paradise lost onderstreept Loevendies these dat hedendaagse muziek niet gecompliceerd hoeft te zijn.
Maar meer en meer wijkt het verhaal voor de muziek, wat ten slotte uitmondt in Loevendies Aubade, een wervelende medley waarin alle grenslijnen vervagen, zelfs die tussen het aandeel van de componist en dat van de musici. En dat is nog maar de opmaat voor het echte feest dat dan losbarst.
© Frits van der Waa 2006
