de Volkskrant van 28-11-2002, Pagina K23, Kunst, Recensie
Vergeten
Rossini Discoveries, door Orchestra Sinfonica e Coro di Milano Giuseppe Verdi o.l.v. Riccardo Chailly. Decca.
Er kan in een componistenleven heel wat muziek in een la belanden, zeker wanneer dat leven zo rijk gevuld is geweest als dat van Gioacchino Rossini. De zowel in Frankrijk als Italië gevierde componist moest meer dan eens zijn opera's omwerken of uitbreiden (opera zonder ballet, dat bestond niet in Parijs). En soms moest hij gewoon om praktische redenen de schaar in een stuk zetten.
Op de cd Rossini Discoveries zijn elf van dergelijke vergeten fragmenten bijeengebracht, uitgevoerd door Riccardo Chailly en zijn Milanese koor en orkest 'Giuseppe Verdi'. Chailly hoef je natuurlijk niets te vertellen over Rossini's verleidingskunsten, over het snorrende vliegwieltje dat hij in zijn muziek verstopte, en over het terughoudend doseren van accelerandi en crescendi, om de climax des te meer effect te geven.
Het is er allemaal in deze stukken, waarvan er zeven nooit eerder op de plaat verschenen zijn. Het palet reikt van een gesneuvelde, maar onweerstaanbare Pas de deux uit Guillaume Tell via een prachtige Inno alla pace voor bariton, mannenkoor en piano, tot een uiterst bombastische Hymne aan Napoléon III. Puik gedaan, alleen jammer dat de baritons van het zwabberige soort zijn.
Steve Reich: Eight Lines, City Life e.a. door het Ensemble Modern o.l.v. Peter Rundel en Bradley Lubman. RCA.
Steve Reich was ooit leidend minimalist, maar geldt al sinds lang simpelweg als leidend componist. Zijn muziek zit strak in het pak, dat blijkt wel uit de uitvoeringen die het Duitse Ensemble Modern op cd heeft vastgelegd. De verschillen met de opnamen die Reich met zijn eigen ensemble heeft vastgelegd zullen alleen een kenner opvallen.
In het algemeen speelt het Ensemble Modern Reich wat scherper dan Reich het zelf doet, waardoor de afzonderlijke lijnen duidelijker naar voren komen, maar het geheel minder versmolten is. Hier en daar is het ook een pietsje slordiger. Niettemin beleven het ruim twintig jaar oude Eight Lines en het rond samples gecomponeerde City Life uit 1995 uitvoeringen die staan als een huis.
Jagdish Mistry's uitvoering van Violin Phase voegt weinig nieuws toe, in tegenstelling tot de puntgave versie van New York Counterpoint, waarin klarinettist Roland Diry in elfvoud met zichzelf musiceert.
The Gentlemen of the Chapel Royal door The Gents o.l.v. Peter Dijkstra m.m.v. Diapente Viol Consort en Siebe Henstra, orgel. Channel Classics.
Met het geheel uit mannen bestaande vocaal ensemble The Gents, dat drie jaar geleden werd opgericht, is Nederland weer een bijzonder en kwalitatief hoogwaardig muziekgezelschap rijker. Onder leiding van de nog maar 24-jarige Peter Dijkstra heeft het koor een fraaie cd volgezongen met Engelse muziek uit de vijftiende en zestiende eeuw. Het repertoire, grotendeels religieus van aard, heeft zijn brave, maar ook zijn opwindende uithoekjes. Opvallend is vooral de glans van de altus-zangers; de bassen komen weinig kernachtig door.
Tristan Keuris: kwartetten en kwintetten, door het Orpheus Quartet en José-Luis Estelles. Emergo.
Tristan Keuris (1946-1996) was zijn hele leven op zoek naar een toontaal die toegankelijk en toch van deze tijd was . In zijn Eerste strijkkwartet uit 1982 spreekt Bartók - en via Bartók ook Beethoven - een woordje mee, maar in zijn drie jaar later gecomponeerde Tweede strijkkwartet had hij zich daar weer van losgezongen. Het Orpheus Kwartet, een internationaal gezelschap , levert op zijn nieuwe cd hoogwaardige vertolkingen van deze beide werken.
Nog gaver zijn de registraties van het Concertino voor strijkkwartet en basklarinet uit de late jaren zeventig en het Klarinetkwintet uit 1988, dankzij het aandeel van José-Luis Estellés, een klarinettist die uitblinkt in virtuositeit en lenigheid. Vooral in het laatste werk is goed te horen dat de klarinet Keuris' favoriete instrument was: vanuit een grote melodische vindingrijkheid ontvouwt zich een schitterende klankwereld van volstrekt eigen signatuur.
© Frits van der Waa 2006
