de Volkskrant van 27-01-2003, Pagina 10, Kunst, Recensie
Twaalfhoven krijgt iedereen van zijn stoel met 3D Super
3D Super, met het Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Alexander Liebreich, Fanfare Door Samenwerking Sterk, Mimezine, e.a. 25 januari, Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht.
Dreigende roffels weerschallen vanaf alle vier zijden van de zaal, nog voor het concert officieel begonnen is, en als dat eerste onweer voorbij is, stijgen er opeens liefelijk ruisende, maar tegelijkertijd machtige akkoorden op. Het is renaissancemuziek, geblazen door veertien blokfluiten. Wanneer de fluiten zwijgen, zwelt uit de luidsprekers een synthetisch akkoord aan, en terwijl blauwe lichtbundels door de zaal trekken komt er een kloppend ritme opzetten.
En dat is nog maar het begin van 3D Super, het ruim vier uur durende klankspektakel in het Utrechtse Vredenburg dat grenzen moet doorbreken en muzikale barrières moet slechten. Vorig jaar werd de formule al toegepast in een driedelige serie: het concert van zaterdag is het eerste van een volgende reeks cross-overs. Daarna is de koek op, want bij de NCRV, de initiatiefnemer van het project, waaien sinds enige tijd nieuwe artistieke winden.
Toegegeven: een zekere extravagantie kan het gebeuren niet ontzegd worden. Bij het programma van zaterdag zullen al gauw 200 musici betrokken zijn geweest, om nog maar te zwijgen van de technische ondersteuning - en dat voor een halfvolle zaal.
Vermenging is het sleutelwoord. Merlijn Twaalfhoven, die als gastprogrammeur is uitgenodigd, heeft er uitdrukkelijk een totaalcompositie van gemaakt. De 26-jarige componist, die vorige maand tijdens de Nederlandse Muziekdagen een prijs in de wacht sleepte, ziet er geen been in om de blokfluitmuziek van The Royal Wind Music op te luisteren met een Fernorchester dat vanaf de gang een - zij het bescheiden - wrang nootje toevoegt.
Die mix gaat zo ver dat je dikwijls niet weet waar het een ophoudt en het ander begint: zo laat Twaalfhoven het orkestwerk The Chairman Dances van John Adams naadloos overgaan in slagwerkmuziek van eigen makelij. En de koperklanken die de blazers van Fanfare Door Samenwerking Sterk uit Aarlanderveen vanaf de balkons de zaal in sproeien, horen stellig niet tot het standaardrepertoire van het gezelschap, al staat de performance als een huis.
Zo krijgt de avond het karakter van een soundscape, met vlakkere passages, waarin dan plotseling een snoepverkoper kan opduiken die luidkeels zijn waren aanprijst, maar ook met indrukwekkende pieken, zoals het optreden van het Radio Filharmonisch Orkest onder Alexander Liebreich met, naast Adams spetterende foxtrotmuziek, De Wonderbaarlijke Mandarijn van Bartók. Dragende krachten zijn de vier slagwerkers van Welf Turboacoustic Percussion. Maar het hoogtepunt is het verschijnen van DJ Kipsky en de band Mimezine, die misleidend onschuldig beginnen met een jazzy luisterliedje, om dan, met de super-energieke zangeres Vera van der Poel voorop, al snel opzwepender registers aan te spreken, zodat er na verloop van tijd niemand meer in zijn stoel zit.
© Frits van der Waa 2006
