de Volkskrant van 22-02-2003, Pagina 7, Kunst,
Festival laat onbekende Mozart zien
ZOETERMEER
Mozart schreef veel meer dan zijn kaskrakers. Dankzij het festival 'De Onbekende Mozart' zijn die vergeten stukken op het podium te zien. Een primeur voor Nederland is de pantomime 'Pantalone e Colombina'.
Zijn roem als operacomponist dankt Mozart aan een handvol kaskrakers: Don Giovanni, Le Nozze di Figaro, Die Zauberflöte en nog een paar van die hoogtepunten in zijn oeuvre. Toch kwamen die meesterwerken niet uit de lucht vallen. In een kwart eeuw tijd, tussen zijn elfde en en zijn zesendertigste levensjaar, schreef Mozart maar liefst 23 opera's, die misschien niet zo fabelachtig zijn als zijn bekende werken, maar waarin van meet af aan de vonk van het genie te bekennen is.
Dankzij de cd's van Kruidvat heeft muziekminnend Nederland al die vergeten stukken in de kast staan - en misschien zelfs al beluisterd. De komende twee weken is een flink deel ervan ook op het podium te zien, tijdens het festival De Onbekende Mozart, waarvoor vier Zuid-Hollandse schouwburgen en de Kameropera van Warschau de handen ineen hebben geslagen.
'Als je het mooie, fragiele werk op het repertoire wilt houden is samenwerking essentieel,' vindt Henk Gerding, directeur van het Stadstheater in Zoetermeer. 'Voor sommige van die stukken is onze moderne zaal te groot, maar die passen dan weer perfect in de Leidse Schouwburg. Dat is de oudste muziektheaterzaal van Nederland, echt een bonbondoosje.'
Helemaal nieuw is het project niet. De Kameropera van Warschau brengt al sinds 1990 een jaarlijks festival met alle Mozart-opera's, opgevoerd in een tot theater omgebouwde vrijmetselaarsloge die plaats biedt aan 150 luisteraars. Drie jaar terug was de complete cyclus ook al te zien in Heerlen en Kerkrade. Nu krijgt ook de Randstad zijn deel. Behalve de zalen in Zoetermeer en Leiden zijn ook De Veste in Delft en de Koninklijke Schouwburg in Den Haag bij het plan betrokken.
Het festival wordt gecompleteerd met een uitvoerige randprogrammering, waarbij vooral gedacht is aan een jeugdig publiek: Frank Groothof is present met zijn succesvolle Toverfluit, het Filmorkest Max Tak speelt Bas de Sax, en er zijn twee optredens van het Poolse wonderkind Stanislaw Drzewiecki, dat twee jaar geleden op zijn dertiende de Eurovisie Grand Prix won. Ook Milos Formans Amadeus-film wordt opnieuw vertoond.
De aangekondigde uitvoering van het Requiem gaat niet door: het geld was niet toereikend. 'Dat viel als eerste af,' zegt impresario Zdzislaw Supierz, al jaren de grote bemiddelaar tussen het Poolse en het Nederlandse muziekleven. 'Als je subsidie aanvraagt, dus gebruik maakt van fondsen die door de gemeenschap bijeengespaard zijn, moet je daar ook iets bijzonders tegenover stellen.'
De aantrekkingskracht van Mozarts onbekende opera's schuilt volgens Supierz mede in het feit dat hij altijd schreef voor specifieke zangers met dikwijls ongewone kwaliteiten. De Kameropera van Warschau is er zelfs in geslaagd Piotr Wojtasiewicz, een sopraanzanger, aan te trekken voor de castraatpartij in het jeugdwerk Apollo et Hyacinthus. Supierz: 'Op één avond een mannelijke sopraan en twee countertenoren, dat gebeurt niet vaak, denk ik.'
De Onbekende Mozart bestrijkt het hele creatieve leven van de componist, tot en met een van zijn laatste werken, La Clemenza di Tito. In alle voorstellingen tekent het vaste team van de Kameropera, regisseur Ryszard Peryt en ontwerper Andrzej Sadowski, voor een 'klassieke' vormgeving. In enkele gevallen, zoals bij de onvoltooide opera L'Oca del Cairo, is de muziek stijlgetrouw aangevuld en bewerkt door Jerzy Dobrzanski.
Een primeur voor Nederland is de pantomime Pantalone e Colombina (KV 416d), een werk dat Mozart op 27-jarige leeftijd schreef en waarin hij zelf de rol van Arlecchino speelde. Zowel in de theatrale als de muzikale vormgeving is naar authenticiteit is gestreefd. Supierz: 'Stefan Sutkowsky, die al 45 jaar het gezelschap leidt, heeft er altijd van gedroomd om alle muziek op historisch verantwoorde wijze uit te voeren. Met Monteverdi en Purcell is dat gelukt, met Mozart niet. Pantalone e Colombina is de gelukkige uitzondering. Het orkest speelt niet alleen op authentieke instrumenten, maar is gekleed in Mozart-kostuums. En wat het vooral aardig maakt is dat veel van die musici zijn afgestudeerd in Den Haag en Brussel. Nu brengen ze terug wat ze hier geleerd hebben.'
De Onbekende Mozart; t/m 7 maart in Den Haag, Delft, Leiden en Zoetermeer. www.mozartfestival.nl
© Frits van der Waa 2006
