de Volkskrant van 24-07-2003, Pagina K14, Kunst katern, Recensie
Prentenboek
Voor puristen is er vast veel aan te merken op de tot tekenfilm bewerkte versie van Leos Janáceks opera Het sluwe vosje. Om te beginnen is het werk gecoupeerd tot minder dan tweederde van de oorspronkelijke lengte. De in het Engels gezongen teksten bevatten allerlei vrijmoedige afwijkingen van het origineel. De muziek klinkt niet zoals in het theater: door de gehanteerde close-miking-technieken springt de zang sterk naar voren, en bovendien is de soundtrack verrijkt met veel piepende vogeltjes.
Desondanks: wat is er enorm veel liefde gestoken in deze BBC-productie, en wat is de vertaling naar dat andere medium buitengewoon geslaagd! Grappig genoeg keren de artistieke supervisors, Geoff Dunbar en dirigent Kent Nagano, hiermee terug naar het prentenboek dat Janácek in de jaren twintig inspireerde tot het schrijven van Het sluwe vosje, een tot muziekdrama verheven natuursprookje dat nadien menig operaregisseur grijze haren heeft bezorgd. Want zie maar eens hoe je operazangers overtuigend een vlieg, een specht, en kikker of een cicade moet laten uitbeelden.
Het is dan ook terecht dat de makers ervoor hebben gekozen de menselijke beslommeringen grotendeels buiten beeld te laten, en zich te concentreren op de dieren en de natuur, die op hun eigen manier de eeuwige cyclus van leven, liefde en dood uitspelen in deze opera.
Tekenfilmregisseur Geoff Dunbar weet perfect raad met Janáceks evocatieve muziek, met al die dromerige en karikaturale momenten, en die kort aangestipte, maar daarom niet minder gepassioneerde liefdesscènes. De prachtig geaquarelleerde achtergronden zijn een perfecte pendant voor de alom aanwezige evocatieve natuurklanken.
Voor de kenners bevat de film nog wat extra grapjes: Janácek zelf verschijnt tijdens de kroegscène heel even in beeld; de mug die zijn buik voldrinkt met bloed is een hommage aan tekenfilmpionier Winsor MacCay, en het dassenhol komt rechtstreeks uit The Wind In The Willows.
DVD: The Cunning Little Vixen - The Animated Film Of Janáceks Opera. Regie: Geoff Dunbar. Deutsches Symphonie-Orchester Berlin o.l.v. Kent Nagano.
© Frits van der Waa 2006
