de Volkskrant van 19-12-2003, Pagina 13, Kunst, Recensie
Intens zangerige altviooltraktatie
Werk van Liszt, Fauré, Berlioz en Beethoven, door Ronald Brautigam en Isabelle van Keulen. 17 december, Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht. Radio 4: 19 december, 20.00 uur.
In zijn eigen tijd werd Hector Berlioz verguisd door critici, gesmaad door collega-componisten en veelvuldig op de korrel genomen door tekenaars van spotprenten. Maar al vanaf het begin van de twintigste eeuw begon zijn muziek aan een triomftocht, en nu, tweehonderd jaar na zijn geboorte, lijdt het geen twijfel meer dat hij een van de geniaalste componisten van de Romantiek was.
Het Utrechtse Muziekcentrum Vredenburg, dat zelf een zilveren jubileum te vieren heeft, eert Berlioz met een vijfdaags festival. Ook Radio 4 besteedt uitgebreid aandacht aan het festival, zondag zelfs met een Berlioz-marathon.
Bij het openingsconcert in de Kleine Zaal had de jarige evenwel slechts een bescheiden aandeel. Dat heeft een simpele verklaring, want Berlioz, een man van het grote gebaar, heeft nauwelijks kamermuziek geschreven. Violiste Isabelle van Keulen en pianist Ronald Brautigam trakteerden hun gehoor daarom op een bewerking van diens Harold en Italie voor altviool en orkest, in 1940 vervaardigd door Hugh Macdonald.
Aangezien het duo maar twee van de vier delen uitvoerden was het in alle opzichten een gereduceerde Harold. Hoewel Brautigam als geen ander weet hoe je een piano verschillende kleuren ontlokt en in de dansante opening van Sérénade het gonzende timbre van celli of contrabassen wist te suggereren, laat Berlioz' orkestraal palet zich niet straffeloos vertalen naar 88 toetsen.
Niettemin was het een bijzondere uitvoering, al was het alleen maar omdat Isabelle van Keulen zo prachtig altviool kan spelen. Ze weet het instrument, dat meestal zo gedekt klinkt, een intense, zangerige toon te ontlokken.
De aanloop van het concert, het korte Epithalam van Liszt en de Eerste vioolsonate van Fauré, viel een beetje tegen, vooral omdat de musici een geluidsdruk teweegbrachten die de capaciteit van de Kleine Zaal enigszins te boven ging. Van Keulen leek er niet helemaal met haar hoofd bij te zijn. Maar ten slotte kwam alles op zijn pootjes terecht, met een eersterangs-uitvoering van Beethovens Tiende vioolsonate, waarin piano en viool elkaar omarmden, opvingen en voortstuwden als in een perfecte pas-de-deux.
© Frits van der Waa 2006
