de Volkskrant van 24-12-2003, Pagina 25, Kunst, Interview
'Er valt telkens weer veel te ontdekken'
AMSTERDAM
Violiste Janine Jansen sluit met Kamermuziekfestival een succesvol jaar af. Ze organiseert zelf het komende kamermuziekfestival in Utrecht met een hommage aan Prokofjev. Violiste Janine Jansen strikte niet de minste muzikanten. En de getalenteerde familie komt ook aan bod.
Ter hoogte van de boxershorts en de stropdassen is er geen doorkomen aan. Het winkelpubliek in de Utrechtse Bijenkorf groept samen rond violiste Janine Jansen en pianist David Kuijken, die gezamenlijk de ongunstige akoestiek met succes het hoofd bieden.
Toch schuift een groot deel van de clientèle voorbij over de roltrappen zonder zich te realiseren dat hier een musicienne van internationaal kaliber staat te spelen. In een onbewaakt ogenblik wurmt zich zelfs een dame met een boodschappentas tussen de vleugel en de violiste door. Jansen zelf heeft het niet eens in de gaten, ze gaat volledig op in Ravels Tzigane.
'Het was mijn eigen voorstel,' vertelt de violiste naderhand. 'Ik had nadat mijn cd was uitgekomen al in Rotterdam en Amsterdam in de Bijenkorf opgetreden, maar het leek me leuk om dat met het oog op het komende kamermuziekfestival ook in Utrecht te doen.'
Drie dagen lang, tussen Kerst en Oudjaar, vindt in het Utrechtse Muziekcentrum het Eerste Internationale Kamermuziekfestival plaats. Een initiatief van de 25-jarige Jansen, die uiteraard ook tekent voor de artistieke leiding. 'Ik heb al op veel van dit soort festivals gespeeld,' licht ze toe, 'onder andere op het festival van Truls Mørk in Stavanger, en het festival van Dubrovnik, dat wordt georganiseerd door Julian Rachlin. Dat bracht me op de gedachte zelf een festival te beginnen. En het lag voor de hand dat te doen in Utrecht, want ik heb hier gestudeerd, en de hele familie heeft al jaren nauwe banden met Utrecht. Ik heb dat voorgesteld bij het Muziekcentrum,en die hadden er meteen oren naar.'
Middelpunt van het festivalprogramma is een dubbele hommage aan de vijftig jaar overleden Sergej Prokofjev, omlijst door een ruime greep uit het kamermuziekrepertoire, van Vivaldi tot Messiaen. Jansens muzikale vrienden zijn niet de geringste: zo zijn musici als cellist Mischa Maisky, klarinettist Paul Meyer, en partner en violist Julian Rachlin van de partij bij een flink deel van de in totaal tien concerten. Daarnaast heeft Jansen geput uit het reservoir van getalenteerde familieleden: broer Maarten speelt cello in twee van de concerten en haar vader, organist Jan Jansen, voert Messiaens La nativité du Seigneur uit in de Dom, als opmaat van een concert met diens Quatuor pour la fin du temps. Bovendien is hij de klavecinistin een enkelvoudig bezette uitvoering van Vivaldi's Vier jaargetijden.
Jansen senior herinnert zich nog dat hij Janine al toen ze heel klein was hielp door vervelende viooloefeningen tot 'leuke stukjes' om te bouwen. 'Janine gaf haar eerste solo-optreden op haar tiende, met het vioolconcert in E van Bach. En later, op het conservatorium, deden we allerlei vioolconcerten, van Mendelssohn, Brahms, Mozart, met een ad hoc-orkestje. Maar dat waren wel mensen die schnabbelden bij het Concertgebouworkest, dus dat ging heel goed.'
'En jij dirigeerde dan,' vult Janine aan. 'Ja,' beaamt haar vader. 'Dat was niet zo eenvoudig in de Dom.' Hoewel Janine sinds haar carrière zo'n vlucht genomen heeft veel op reis is, speelt ze nog steeds de stukken die ze gaat uitvoeren met haar vader door.
Het Kamermuziekfestival, dat een jaarlijks terugkerend evenement zal worden, is voor Jansen de afsluiting van een jaar vol successen. In september ontving ze de Nederlandse Muziekprijs, van haar eerste cd werden binnen negen maanden 15 duizend exemplaren verkocht – goed voor een gouden plaat – en pas nog maakte ze samen met bandoneonspeler Carel Kraayenhof en zangeres Trijntje Oosterhuis de single Nu dat jij er bent voor prinses Amalia. 'Een heel erg mooi liedje,' vindt ze zelf. De melodie die ik tegen de zangstem aanspeel is een Argentijns kinderliedje. Ja, dat is nogal subtiel, het zal de mensen hier niet opvallen.'
Zo'n project blijft een uitstapje, want Jansen is met hart en ziel verknocht aan de klassieke muziek, met inbegrip van het werk van hedendaagse componisten. 'Er valt nog zo veel te ontdekken,' zegt ze. 'En ook al speel je een stuk honderd keer, het is toch telkens weer anders. Ja, de kamermuziek is voor mij heel belangrijk, maar voor mij is musiceren met een orkest ook een soort kamermuziek. Je bent met een klein ensemble wel flexibeler, en je kunt intiemer omgaan met de dynamiek, maar het gaat om het samenspel. Ik zou nooit willen kiezen voor het of het ander. Dus ik moet zien dat in balans te houden.'
Het Eerste Internationaal Kamermuziekfestival Utrecht, van 27 tot en met 29 december. Zie ook www.janinejansen.com. Het concert met De Vier Jaargetijden wordt op 26 december uitgevoerd in Enschede.
© Frits van der Waa 2006
