de Volkskrant van 20-08-2004, Pagina 18, Kunst, Recensie
Wispelwey is intens muzikaal
Beethoven, door Pieter Wispelwey en Dejan Lazic. 18 augustus, Concertgebouw, Amsterdam.
Cellist Pieter Wispelwey houdt niet van half werk. Hij laat het niet bij één hoofdstuk, nee, hij leest het hele boek voor. Al sinds het begin van zijn carrière, zo'n twintig jaar geleden, heeft hij zich ontwikkeld tot een specialist op het gebied van de muziekmarathon.
In het aan het hem gewijde mini-festival, deel uitmakend van de Robeco-zomerconcerten, staafde Wispelwey die reputatie met een integrale vertolking van al Beethovens werken voor cello en piano, een waarlijk Olympische prestatie die zeker een kroonprinselijke klapzoen waard was geweest. De bevoegde persoon was echter even niet in de buurt.
Wispelwey laat het niet bij één marathon; zondag speelt hij alle zes suites van Bach, die door elke cellist worden gekoesterd als bijbelboeken. En 31 augustus volgt nog een toegift, want dan treedt hij op als solist in Sjostakovitsj' Eerste celloconcert met het kamerorkest van Basel. Daarmee is hij weer even prominent aanwezig in het Nederlandse muziekleven, waar hij door zijn veelvuldige optredens in het buitenland niet dikwijls meer waargenomen wordt.
Wat het meeste indruk maakt van Wispelweys optreden is niet zijn uithoudingsvermogen, ook niet dat hij uit het hoofd speelt, maar vooral zijn intense muzikaliteit. Elke toon die hij neerzet is loepzuiver van intonatie, en krijgt onder zijn handen meteen richting, leven en betekenis. Hij laat de cello smachten en wenen, maar ook brommen en jubelen.
De nog jonge Kroatische pianist Dejan Lazic is uiteraard een muzikant van vergelijkbaar kaliber, en het samenspel tussen hem en Wispelwey liet dan ook niets te wensen over, zij het dat hij in de luidste passages soms wat dominant was. Maar dat ligt eerder aan de moderne Steinway-vleugel. Lazic paart raffinement en vingervlugheid aan onopgesmukt spel met een minimum aan pedaalgebruik, en daarmee is zijn benadering even puur als die van Wispelwey.
Voor het publiek was het natuurlijk ook een lichte duurproef, en het komt wat dat betreft goed uit dat Beethoven naast zijn vijf grote en doortimmerde cellosonates ook nog drie reeksen variaties heeft gecomponeerd, die vooral onderhoudend van karakter zijn, al is het nog altijd verbazend hoeveel muziek Beethoven weet te ontwringen aan een simpel wijsje als Händels See the Conqu'ring Hero Comes dat wij beter kennen als U zij de glorie. Maar in al deze werken handhaafden Wispelwey en Lazic een sterke doorgaande lijn; de vele stemmingswisselingen kregen een organische samenhang in een spanningsveld waarin plaats was voor dialoog en wedijver, maar dat uiteindelijk berustte op eendracht.
© Frits van der Waa 2006
