de Volkskrant van 16-10-2004, Pagina 9, Kunst, Recensie
Ruisklanken en gezoem van takken en lege flessen
Werk van Cage, Garland, Guo, Van Emmerik en Bollen, door de Slagwerkgroep Den Haag. 13 oktober, Felix Meritis, Amsterdam.
Spleettrommen, ocarina's, angkloengs, koebellen, maar ook een bos takken en lege flessen: voor een slagwerkgroep is eigenlijk alles bruikbaar waarmee geluid te maken valt. Er stond woensdag dan ook een stevig arsenaal aan gereedschappen en materialen opgesteld in Felix Meritis, waar de Slagwerkgroep Den Haag een aantal recente hoogtepunten uit zijn repertoire ten gehore bracht.
Voor het mooiste en boeiendste werk, Parade van de Chinese componist Guo Wenjing was evenwel niet meer nodig dan een zestal Beijing-opera gongs. De variëteit aan timbres die Guo uit dit simpele instrumentarium haalt is verbazingwekkend en reikt van ruige ruisklanken tot een zangerig gezoem, dat de drie spelers in de beginfase bijkleuren door de gongs met de hand af te dempen. Parade is bovenal een uiterst vitaal en energiek stuk, vol pulserende ritmes, waarin duidelijke echo's van de Chinese theatermuziek doorklinken, en dat toch een eigen organisch verloop heeft. Het werk krijgt een extra dimensie doordat de van bovenaf gefilmde handelingen van de spelers op een scherm geprojecteerd worden.
Alleen al Guo's compositie is een treffende weerlegging van de mening van de Raad voor Cultuur dat de Slagwerkgroep zichzelf 'als medium heeft overleefd'. Hoewel het ernaar uitziet dat het gezelschap volgend seizoen geen subsidie meer krijgt, zegt het ensemble zijn activiteiten voort te zetten.
Percussiemuziek gaat niet alleen over herrie maken. In Three2 van John Cage wordt het oor gescherpt door fluisterzachte klanken. En ook onder de verschillende deeltjes van Peter Garlands Hummingbird Songs zijn er enkele die uitgesproken verstild zijn. Subtiel zijn ook de ritmische spelletjes die Garland speelt. Toch laat dit stuk een lawaaiige indruk na, waarbij het gekrijs van de de spelers eerder aan toekans doet denken dan aan kolibries.
Elementary Morality van Ivo van Emmerik is eveneens een stuk waarin gedifferentieerde klankkleuren een belangrijke rol spelen, maar hier is eerder sprake van een geleidelijke evolutie. Sluitstuk van het programma is het recente Hijack van Jan-Bas Bollen. De muziek – felle slagen op trommen en metalen buizen, bij vlagen doorschoten met de etherische klank van aangestreken vibrafoons – is dreigend en dwingend. Maar de door Bollen zelf vervaardigde video, waarin het verhaal van vliegtuigkaapster Leila Khaled wordt verteld in computerbeelden en met veel gesproken tekst, voegt zo veel informatie toe dat het stuk het effect heeft van een bombardement – wat ongetwijfeld Bollens bedoeling is.
© Frits van der Waa 2006
