de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 3 januari 2005 (pagina 16)
Vertiermuziek met een vleugje weemoed
Nieuwjaarsmatinee, Nederlands Blazers Ensemble, Amsterdam, 1 januari.
Zeepbellen en ballonnen vormen de entourage waarin het Nederlands Blazers Ensemble viert dat het
nieuwe jaar is begonnen. Daar is al veel lucht aan te pas gekomen, zonder dat er een toon geklonken
heeft. Pas wanneer de ballonnen aan het slot van het concert uit elkaar spatten, hoor je hoe veel
energie er in zo'n dun vliesje zit.
Het gaat er luchtig aan toe tijdens de traditionele Nieuwjaarsmatinee in het Concertgebouw, maar
in het pakket feest- en vertiermuziek schuilen ook minder luchthartige ondertonen. Het rode
waslijntje waaraan alle onderdelen zijn opgehangen, is ditmaal 'later'. Dat klinkt hoopvol, maar
omdat zo'n thema meteen het onherroepelijk verstrijken van de tijd in gedachten brengt, roept het
ook weemoed op. Al bij de eerste noten is het raak, wanneer drie treurende trombones zich buigen
over Mein junges Leben hat ein End van Sweelinck.
'Voor iemand die jong is, bestaat later eigenlijk nog niet', filosofeert hoboïst en
spreekstalmeester Bart Schneemann. Hij heeft gelijk: de vier juniorcomponisten die ditmaal zijn
uitverkoren een bijdrage aan de Matinee te leveren, leven vooral in het nu, en zelfs dat ziet er
niet zo rooskleurig uit. 'No tomorrow for you, no tomorrow for me, no second chance', zingt de
17-jarige Channah van 't Riet, terwijl een saxofoon haar gitaarspel van snijdende claxontonen
voorziet. En Marnix Dorrestein (13), die een mean blues in zijn elektrische gitaar heeft zitten,
rapt over depressies en zinloos geweld.
Op hun mondje gevallen zijn de componerende kinderen bepaald niet. Zelfs de 9-jarige Casimir
Geelhoed legt onbevangen aan interviewster Hanneke_Groenteman uit wat de bedoeling is van zijn
compositie De Grote Weide: 'Ik hoop dat de natuur blijft bestaan.' Optimisme dus, maar ook
niet geheel vrijwaard van doemdenken. Met zijn plastisch uitgebeelde kikkers, vogels en huppelende
konijntjes is De Grote Weide een soort Pastorale in zakformaat. Het meest blijmoedig
is nog Blitz, waarin de 17-jarige Aafke Romeijn het zap-tijdperk in klank heeft gevat –
en van een pakkend arrangement voorzien.
Tegenover de jonge muzikanten heeft het NBE een paar muzikanten voor wie 'later' intussen bijna
tegenwoordige tijd is geworden. Manitas de Plata, de Spaanse zigeunergitarist, laat horen dat zijn
83-jarige vingers niets aan rapheid hebben ingeboet. Vergeleken met hem is Little Smokey Smothers
(65) een jonkie, maar zijn Blues Man heeft de allure van voorbije tijden. De Blazers demonstreren
intussen dat ze van alle markten thuis zijn, de multiculturele incluis. Tussen frenetieke
tutti-bombardementen staan fijnzinniger muziekjes van Sjostakovitsj, Schumann en Piazzolla.
Spectaculair zijn de grote trommen die uit het plafond worden neergelaten, en waarvan Schneemann
er prompt een aan flarden slaat. Ondanks al het feestgedruis laat de buitenwereld de Blazers niet
onverschillig: na een knetterend notenduel met trompettist André Heuvelman tilt slagwerker
Peter Prommel zijn Turkse trom op, om te onthullen wat er op het onderste vel staat, Giro 555.
© Frits van der Waa 2006
