de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 21 april 2005 (pagina 17)
Oezbeek Kim imponeert in vluchtelingenopera
Being A Refugee van Ron Ford, Artyom Kim en Victor Rasgado door het Nederlands Vocaal
Laboratorium/Elect. Voices o.l.v. Romain Bischoff. 19 april, De Balie, Amsterdam.
Het doel is nobel, het onderwerp actueel en de speelruimte klein – letterlijk en figuurlijk. Op
verzoek van Romain Bischoff, de leider van het Nederlands Vocaal Laboratorium, maakten
drie componisten van totaal verschillende komaf een mini-opera over het lot van vluchtelingen.
Het drieluik, getiteld Being A Refugee, was onlangs te zien in Zwolle en Amsterdam
en wordt volgend jaar opnieuw uitgevoerd. Het stuk duurt drie keer twintig minuten en gaat
telkens over mensen die opgesloten zitten in een vrachtwagen, want dat was de opdracht. Hoewel
alle drie deeltjes zijn geënsceneerd door Cilia Hogerzeil (en de zangers van het NVL
voortdurend op hoog niveau opereren), was de toonzetting heel verschillend.
El Viaje de los Cantores van de Mexicaan Victor Rasgado is een realistische uitbeelding.
De mannen zitten bekneld tussen twee golfplaten en worden bejammerd door een achtergebleven
echtgenote, wat ook de muziek goed laat horen. Ondanks stekelige klanken van sax, slagwerk
en piano blijft het nogal eendimensionaal.
Ook Maanschemering van de Amerikaanse Amsterdammer Ron Ford en de librettiste Janine
Brogt gaat gebukt onder een te nadrukkelijk werkelijkheidsgehalte, vooral door de grotendeels
gesproken partij van Cora Schmeiser. De combinatie van panfluit en sho (een Japans
mondorgel) is daarentegen zeer effectief.
Indrukwekkend is The Container van de Oezbeekse componist Artyom Kim, een soort sterk
gestileerde cantate. Een alt en een vocaal kwartet snikken, fluisteren en kwetteren om en om
in Sprechgesang, begeleid door een elektrische gitaar, een basblokfluit en een wenende
kemençe. Intussen schuift een stille speler met tekst beschilderde stapels
kartonnen dozen naar voren, tot de vluchteling in het midden totaal omsloten is door een wand
vol woorden – een heel beklemmend slotbeeld.
© Frits van der Waa 2006
