de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 24 augustus 2005 (pagina 14)
Uiterst beknopt, maar gaaf en ijl
Kurtág en Beethoven, door het Beaux Arts Trio. 22 augustus, Concertgebouw, Amsterdam.
De Hongaarse componist György Kurtág staat erom bekend dat hij zich bij voorkeur tot
de kern van de zaak beperkt. Over elke noot van zijn muziek is gewikt en gewogen, en van de opera
die hij ooit in opdracht van de Eduard van Beinumstichting zou componeren, is nooit meer iets
vernomen.
Desondanks kwam de duur van zijn recente Pianotrio, dat maandag werd uitgevoerd door het
Beaux Arts Trio, als een verrassing. Amper tweeëneenhalve minuut duurt het nieuwe werk, dat
bovendien opvalt door een verregaande reductie van het aantal noten en de toepassing van twee
snarendempers van formaat. In die tijd rijgen de musici uiterst zachte, zwaartekrachtloze noten
aaneen, waarna een korte kabbeling op de piano een verdere vervluchtiging in ijle flageolettonen
inleidt.
Met dit uiterst beknopte, maar gave stukje muziek heeft de 79-jarige componist wellicht een
kanttekening willen plaatsen bij de betrekkelijkheid van de tijd. Het werk is namelijk geschreven
ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van het Beaux Arts Trio - een voor een
kamermuziekgezelschap imposant jubileum, waarbij wel aangetekend dient te worden dat van het
oorspronkelijke driemanschap alleen pianist Menahem Pressler (80) nog over is.
De optredens in het Concertgebouw zijn de laatste in een heel seizoen van verjaardag vieren.
Komende donderdag en zaterdag komt het Trio nogmaals in actie; het programma vermeldt dan onder
meer het Tripelconcert van Beethoven en A slow Pavane van Marc-Anthony Turnage.
Dat Pressler en zijn strijkersvrienden Daniel Hope en Antonio Meneses nog steeds garant staan
voor vertolkingen op het hoogste niveau, lieten ze vervolgens horen in Beethovens Erzherzog-trio.
Tegenover fabelachtige introvertie stonden furieuze roetsjpartijen. Daarnaast blinken de musici
vooral uit door het vermogen om de klank van hun instrumenten dusdanig te laten versmelten, dat
ze soms nauwelijks meer van elkaar te onderscheiden zijn. Zo wordt eendracht verheven tot muzikale
mimicry.
© Frits van der Waa 2006
