de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 10 april 2006 (pagina 12)
Verleidelijk kirren en fluisteren
Concerti: Werk van Barry, Carter, Del Puerto e.a. door het Nieuw Ensemble o.l.v. Ed Spanjaard. 6 april, Muziekgebouw, Amsterdam. Radio 4: 19/4, 20.02 uur.
Negen solisten kregen het voortouw in het programma Concerti - allemaal afkomstig uit het Nieuw
Ensemble zelf. Met dit feestoptreden bracht het 25-jarig gezelschap een hommage aan zijn eigen musici,
die immers allemaal over solistische kwaliteiten beschikken - ook degenen die bij deze gelegenheid
alleen maar begeleiding of tegenstem leverden. De bevlogen dirigent, Ed Spanjaard, wordt in mei, bij het
volgende, laatste jubileumconcert, extra in het zonnetje gezet.
Met zijn wonderlijke bezetting, waarin tokkelinstrumenten als harp, mandoline en gitaar
onvervreemdbare componenten zijn, heeft het Nieuw Ensemble een heel specifiek klankspectrum. Des te
wonderlijker dat het erin is geslaagd componisten van internationale allure warm te laten lopen voor dit
ongebruikelijk arsenaal.
Enkele ensembleleden zijn zelf aan het componeren geslagen. Violist Angel Gimeno, die oorspronkelijk
uit Venezuela komt, buitte de eigenschappen van het NE voortreffelijk uit in zijn Sintonia de
concierto. Het is een rapsodisch werk, waarin dissonanten strelen, snaren ketsen en Gimeno zelf
verleidelijk kirt en fluistert. Dat laatste doet contrabassist Rob Dirksen ook in zijn Shoot the
Moon, zij het dat de door hem aangedragen klankomgeving een vrij hoog new age-gehalte heeft.
Substantiëler is het Tweede hoboconcert van de Spanjaard David del Puerto, een knisperend
stuk voor hoboïst Ernest Rombout met een onalledaags gebruik van vertrouwde tooncombinaties. De
Japanse Misato Mochizuki schreef met Silent Circle een dubbelconcert voor fluitist Harrie
Starreveld en kotospeelster Makiko Goto, dat af en toe te ver afdwaalt in tong- en lipklanken, maar wel
enkele sublieme klankmengingen bevat.
Elliott Carter, die intussen de 100 nadert, componeert met het klimmen der jaren steeds
toegankelijker muziek. Zijn twee jaar oude Mosaic is niet speciaal voor het NE geschreven, maar
bood harpiste Ernestine Stoop niettemin alle gelegenheid om haar instrument zowel feeërieke als
schrapende geluiden te ontlokken.
Voor pianist John Snijders schreef de Ier Gerald Barry Lisbon, een doldriest sluitstuk met
sluw ingezette banaliteiten en ketsende clusters, die soms wel een minuut lang vastzitten in een
mechanisch herhaald patroon - alsof de naald in de groef blijft hangen.
Meligheid ligt op de loer, maar die werd effectief uitgebannen door de topmusici van het Nieuw
Ensemble.
© Frits van der Waa 2006
