de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 21 augustus 2006 (pagina 15)
Bidsprinkhaan loert op pianist Lang Lang
Pianist Lang Lang is zo'n bevlogen musicus dat hij zelfs een serietje toegiften een fatsoenlijk
soortelijk gewicht kan geven. Aan de grachten moest het vooral kort-kort van de AVRO.
Tientallen concerten en optredens zijn er op de voorlaatste dag van het Grachtenfestival, maar
zoals elk jaar draait het om die éne gebeurtenis, waar het in 1982 allemaal mee aanving: het
jaarlijkse Prinsengrachtconcert. Wat begon als zomaar een ideetje – leg een ponton in de gracht
en zet er een muzikant op – is uitgegroeid tot een waar circus.
In de bomen aan de gracht hangen de spotlights als grote vruchtentrossen, een mierenhoop van
belangstellenden krioelt op en om het water, en vanaf de kade beloert een camera op een beweegbare
hengel alles en iedereen, als een reusachtige bidsprinkhaan.
Als voorafje fungeren 'operafragmenten met prachtige solisten', zoals presentator Hans van den Boom
het beschrijft. De microfoonversterking is niet vriendelijk voor de zes zangerskelen. Huiverende
huigen en wapperende tonsillen worden uitvergroot tot enorme proporties. Gunstige uitzonderingen
zijn mezzo Esther Been, die schittert in Rossini's Una Voce Poco Fa, en Eva-Maria Westbroek,
die voor haar Butterfly-aria helemaal geen microfoon nodig lijkt te hebben.
Het is vooral allemaal heel snel voorbij, want de AVRO maakt meer dan ooit ernst met het populariseren
van de klassieke muziek, zodat ook meesterpianist Lang Lang, de ster van het Prinsengrachtconcert,
het vooral kort-kort moet houden. Zijn recital bestaat in feite uit louter toegiften, met als
hoogtepunt Liszts zeven minuten durende 'Hongaars Rapsodie', zoals het in het van spelfouten
ritselende programmaboekje heet. De omroep heeft voor het Prinsengrachtconcert een armvol
ongeletterden ingeschakeld: zo introduceert de televisie-ondertiteling de grensoverschrijdende
toonsoort 'Des flat major'. De vader van Lang Lang, die ook meespeelt, heet daar 'Lung'. En
presentator Van den Boom mishandelt het Nederlands op zijn eigen manier, door de klemtoon in
'rapsodie' op de eerste lettergreep te leggen.
De 24-jarige Lang is gelukkig een dermate bevlogen musicus dat hij zelfs zo'n collectie vliegenpoepjes
een fatsoenlijk soortelijk gewicht kan geven. Stralend komt hij op en stort zich vol overgave in
Mozarts Sonate KV 330 (alleen het eerste deel*), dat spreekt). De beelden die op de
klep van de
spierwitte vleugel worden geprojecteerd dragen bij aan het pianistisch aroma dat Lang verspreidt in
Chopins Nocturne en Liszts Liebestraum. Aandoenlijker is Schuberts Marche
militaire, waarin Lang quatre-mains speelt met de 13-jarige Lucas Jussen.
In het duet voor piano en erhu (een Chinese knieviool) dat hij weggeeft met zijn vader
Lang Guo-ren krijgt de oosterse melodiek een begeleiding van slavische snit. Tevens wordt duidelijk
dat hij zijn vingervlugheid niet van een vreemde heeft.
Het natte pak waar iedereen op gerekend heeft blijft uit, zodat de feestvreugde tot nieuwe hoogten
stijgt tijdens de Hongaarse Rapsodie. Langs ervaring met dit stuk gaat terug tot zijn prilste
jeugd, waarin hij het voor het eerst hoorde en zag bij de tekenfilmhelden Tom & Jerry. Die
inspiratiebron is nog steeds zichtbaar in zijn wijze van spelen.
Het duister is gevallen en de meegebrachte sterretjes worden ontstoken wanneer Lang overgaat in
Aan de Amsterdamse grachten. Duizenden kelen galmen het mee. Lang blikt om zich heen,
glunderend en zo te zien vol verwondering om zo veel bijval. De bidsprinkhaan buigt met hem mee.
Het 25ste Prinsengrachtconcert is voorbij.
*) Anders dan overal beschreven en aangekondigd ging het om het derde deel
© Frits van der Waa 2006
