de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 23 oktober 2006 (pagina 11)
Eric Verbugts werkzame rijm
Ligeti, Mahler, Verbugt, De Vries en Stravinsky door Cappella Amsterdam en de Radio Kamer Filharmonie
o.l.v. Daniel Reuss. 21 oktober, Concertgebouw, Amsterdam. Radio 4: 24/10, 20.02 uur.
De bevrediging die rijm schenkt, is iets heel zonderlings. Rijm – of het nu gaat om woorden of
ideeën – suggereert een orde die in het dagelijks leven vaak ontbreekt. Iets 'ongerijmd'
noemen, is een diskwalificatie die er niet om liegt.
Op het eerste gezicht leek dat ook te gelden voor het programma van de ZaterdagMatinee. Wat hebben
Ligeti, Mahler en Stravinsky met elkaar te maken, om nog maar te zwijgen van Eric Verbugt en Klaas de
Vries die beiden met een nieuw opdrachtwerk vertegenwoordigd waren? Maar zodra de klanken van Ligeti's
koorwerk Lux aeterna verstorven waren en de altijd fenomenale Christianne Stotijn het eerste van
Mahlers Kindertotenlieder voordroeg, begon alles op zijn plaats te vallen. In alle hier gezongen
teksten stonden licht en duisternis centraal, als metaforen voor het eeuwig leven en de dood. Wind en
storm zorgden in deze compilatie voor binnenrijm.
De openingsteksten van ..., ci tace, het nieuwe werk van de 40-jarige Eric Verbugt, sloten daar
naadloos op aan. De titel ..., ci tace, ontleend aan Dantes Divina Commedia, betekent
zoveel als 'houdt zich koest'. Dat is Verbugt niet van plan. Het stuk herbergt een koorwerk, een
hoboconcert, en een soort concertaria, die uiteindelijk alledrie met elkaar gecombineerd worden, hetgeen
een werkzaam rijm oplevert.
Ambitieus is ook Verbugts streven om verschillende stijlen met elkaar te verzoenen, en dat lukt hem nog
ook. Zo klinkt er een diabolisch heksendansje in de trant van Mahler, dat geleidelijk verdampt en
overgaat in moderne brokkelklanken, nu eens kaal en dor, dan weer gloeiend en barok. Vooral hoboïst
Ernest Rombout baarde opzien met spetterende notencascades en perfect in het klankdecor passende
multiphonics. Daniel Reuss liet horen dat hij met de musici van de Radio Kamer Filharmonie
welsprekende resultaten kan bereiken, en sopraan Laura Aiken werkte zich op bewonderenswaardige wijze
door de veeltalige lappen tekst heen.
Dat was namelijk de keerzijde van het programma, dat door zijn lengte van bijna vier uur bovenmenselijke
eisen stelde aan zowel publiek als uitvoerenden.
Alleen Verbugts werk duurt al ruim drie kwartier, en daarop volgde nog eens Stimmen-Engführung
van Klaas de Vries. Toen met de ingetogen uitvoering van Stravinsky's Requiem Canticles de cirkel
van het concert zich toch nog schitterend sloot was menig toehoorder het gebouw al met de tong op de
schoenen ontvlucht.
© Frits van der Waa 2006
