Let op: de website is verhuisd naar fritsvanderwaa.nl

de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 11 mei 2007 (pagina 28)

Nieuwe Tolkien dankzij schaar en lijmpot

J.R.R. Tolkien: De kinderen van Húrin. Vertaald uit het Engels door Peter Cuijpers. Mynx; 317 pagina's; € 22,50. ISBN 978 90 225 4764 9

Hoe is het mogelijk dat er dertig jaar na de dood van een wereldberoemde schrijver nog een nieuw boek van zijn hand wordt gepubliceerd? Een curieuze kwestie, vooral als je bedenkt dat van de vele postuum gepubliceerde geschriften van J.R.R. Tolkien (1892-1973) geen enkele kon tippen aan zijn befaamde The Lord of the Rings.

Tolkiens nalatenschap was een verward, onvoltooid levenswerk, de fictieve mythologie van Midden-Aarde en de landen in het verre westen, waaraan hij vormgaf in epische heldendichten, duizendjarige annalen en voortdurend herschreven sagen en legenden. De geschiedenis van de hobbits, Sauron en de Ene Ring is daarin nagenoeg een epiloog – ook al was het de kiem voor die ene wereldwijde bestseller. Zoon Christopher heeft zich vanaf 1973 toegelegd op het publicabel maken van die enorme stapel aantekeningen.

Nu is er dan De kinderen van Húrin, volgens de uitgever 'de eerste nieuwe Tolkien sinds De Silmarillion in 1977'. Het is een tragische geschiedenis met oedipale ondertonen, waarin verhaald wordt van Túrin Turambar en zijn zus Nienor, die belast zijn met de erfvloek van Morgoth (de baas van Sauron uit de Ring).

Vreemd, dat verhaal meenden we al te kennen. Enig pluiswerk leert dan ook dat Christopher Tolkien is afgestapt van het principe om de brokstukken van zijn vader als zodanig te presenteren, en nu maar eens de schaar en de lijmpot ter hand heeft genomen.

Het overgrote deel van het 'nieuwe' boek staat onder de titel Narn i Hîn Húrin in Unfinished Tales uit 1980, dat in Nederland is verschenen als Nagelaten vertellingen. Door dat hoofdstuk aan te vullen met materiaal uit de voetnoten en passages uit De Silmarillion heeft zoonlief er een verhaal zonder lacunes van gemaakt. Dat is natuurlijk prettig voor de lezer, maar in feite zijn de fraaie illustraties van Alan Lee het enige nieuwe element in deze Tolkien-uitgave.


© Frits van der Waa 2007