de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 2 november 2007 (pagina 14)
Mécanique kent een mooie innerlijke samenhang
Mécanique, met werk van Adams, Emmer, Bodin, Gann en Adams. Orkest de Volharding o.l.v. Jussi
Jaatinen. 31/10 Felix Meritis, Amsterdam. Herhaling: Middelburg (4/11).
De overtreffende trap is altijd een effectief gereedschap, en dat weten ze bij Orkest De Volharding. Het
gezelschap beproeft al ruim dertig jaar met succes de vuurkracht van aangeblazen metalen buizen, maar
deed woensdag de zaal van Felix Meritis nog eens wat harder dreunen op zijn grondvesten.
Het begon zo zachtzinnig, met zes blazers die de oren streelden met het ingetogen For Jim van John
Luther Adams, een ietwat dissonante variant op de orkestrale oersoep waarmee Wagners Rheingold begint.
Van de drie premières in dit met de titel Mécanique gesierde programma, hebben er
twee de vorm van een pianoconcert, waarvoor de befaamde ijzervreter Geoffrey Douglas Madge aantreedt. In
Electric Shadows van Huib Emmer moet hij het opnemen tegen monolithische blokken uit het ensemble,
en elektronische mengelingen van zoemende orgelakkoorden en wazige zuig- en slurpgeluiden. Door de
eigenaardige raakpunten blijft het stugge stuk toch steeds verrassen.
Madge en het ensemble hebben het aanzienlijk drukker in Sunken City, een titel waarmee componist
Kyle Gann een verbinding maakt tussen Amsterdam en New Orleans. Aanvankelijk doet het stuk zich voor als
een voortdurend zwenkende achtbaan vol raakvlakken met Gershwin en Joplin. In het tweede deel verdwijnt
de satire en daarmee ook de fut. Het werk maakt zijn lengte van een half uur niet waar.
Net als Gann heeft componist Philippe Bodin ingezien dat de bezetting van De Volharding alles te maken
heeft met jazz. In zijn twaalf minuten durende Elastique refereert hij voortdurend aan de
majestueuze sound van een big band. Maar de stapelingen zijn steeds complex, prikkelend en nergens
triviaal.
Zo krijgt het programma een mooie innerlijke samenhang, waarin Bodins stuk op zichzelf al voor een
hoogtepunt zou hebben gezorgd. Alleen doet artistiek leider Anthony Fiumara er nog een schepje bovenop
met een eigen arrangement van Short Ride In A Fast Machine van John Coolidge Adams. Het stuk,
oorspronkelijk geschreven voor symfonie-orkesten, zit De Volharding als gegoten, en fungeert in een vloek
en zucht van vier minuten als een adembenemend uitroepteken.
© Frits van der Waa 2007
