de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 11 juni 2009
Twee instrumenten uit één instrument
Boccherini: werken voor strijkers. Europa Galante. Virgin.
Kwantitatief is Luigi Boccherini een van de grootste meesters van de kamermuziek. Van zijn oeuvre, bijna
zeshonderd composities, wordt een derde gevormd door strijkkwartetten en -kwintetten. Kwalitatief is er
ook niets mis mee, en toch hoor je zijn muziek niet al te vaak op het podium. Dat komt natuurlijk door de
moordende concurrentie van zijn tijdgenoten Haydn en Mozart, wier kwartetten – toegegeven – net
iets rijker aan schakeringen en emotie zijn. En voor de kwintetten moet je er als kwartet een extra speler
bij halen – een cellist, want Boccherini, die dit instrument zelf bespeelde, vond dat leuker dan de
gebruikelijke extra altviool.
Het Italiaanse ensemble Europa Galante, dat zich al eerder sterk maakte voor Boccherini, heeft nu een
mooie cd-staalkaart samengesteld, met stukken voor drie, vier, vijf en zes strijkers. Grappig genoeg is
het verschil niet eens zo extreem als je zou vermoeden: vooral in het Trio is het verbazend hoe
luxueus het klankbeeld is. Onder andere door listige pendelbewegingen te gebruiken weet Boccherini uit
één instrument er twee te maken. Omgekeerd klinken het kwintet en het sextet juist niet heel
vol, maar opvallend transparant. Wel zoemen er in de ondergrond allemaal akkoordtonen door, die de muziek
toch een luxe schittering geven.
Primarius Fabio Biondi en zijn kornuiten hebben de jeu van Boccherini voortreffelijk in de vingers.
Sprankeling, vaart en economie komen dankzij de mooie opname voortreffelijk uit de verf.
Mendelssohn: Kwartet op. 12 en Kwintet op. 18. Matangi Kwartet.Challenge.
Het Matangi Kwartet, een van de handvol jonge strijkkwartetten die in het kleine Nederland een geduchte
concurrentie betekenen voor elkaar, heeft zich verdiept in het werk van Mendelssohn. In het Kwartet op. 12
en het Kwintet op. 18 laten ze een volwassen geluid horen, dat zowel de zonnige als de dramatische kant
van Mendelssohns muziek recht doet.
Heel af en toe verraadt een oneffenheidje, bijvoorbeeld een net niet perfect unisono of een zekere ielheid
dat het leven aan de top niet eenvoudig is.
Mozart: Sonates, Fantasie, Rondo. Stanley Hoogland. Arte dell'Arco.
De naam van het label Arte dell'Arco is Italiaans, maar het boekje dat vol met Japanse karakters staat,
verraadt dat het om een product uit het Verre Oosten gaat. De cd is daar ook opgenomen, maar de muzikant
is een Nederlander: fortepianist Stanley Hoogland.
Zijn Mozart-interpretaties zijn verrassend krachtig, soms zelfs van een ongewone hoekigheid. Maar met zijn
aandacht voor nuance, detail en kleur boeit Hoogland voortdurend en creëert hij vooral in de
Fantasie K.475 en het Rondo K.511 een fascinerend spel van licht en duisternis.
© Frits van der Waa 2009
