de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 1 oktober 2009

Kort door de bocht met een doorzingende Siegfried

DVD
Max Lorenz: Wagner's Mastersinger - Hitler's Siegfried. Regie Eric Schulz en Claus Wischman. Medici Arts.

'Als privémens leek Max Lorenz een tikje verscheurd', zegt Lieselott Tietjen, de weduwe van de beroemde Wagnerdirigent, over de heldentenor. 'Je had altijd het gevoel dat hij niet helemaal met zichzelf in het reine was.'

Nogal wiedes: Lorenz, een van de meest legendarische Siegfried-zangers aller tijden, was homo in een tijd dat dat nog allerminst van de daken werd geschreeuwd. Dat aspect blijft merkwaardig onderbelicht in de documentaire die Lorenz in de ondertitel bestempelt als 'Hitlers Siegfried'. Dat is nogal kort door de bocht: Lorenz' carrière omspande meer dan dertig jaar, en dat hij tijdens het nazibewind doorzong heeft hem, als homoseksueel die ook nog eens met een joodse vrouw getrouwd was, het leven gered. Goed, dat was dan inderdaad te danken aan Hitlers grote voorliefde voor Wagner.

De documentaire celebreert, aan de hand van interviews met zangers als Dietrich Fischer-Dieskau en Hilde Zadek, vooral de kwaliteiten van Lorenz' stem, zijn 'Strahlkraft', 'lyrisch timbre' en 'Nordische Klang'. Het cement daartussen zijn historische filmfragmenten en delen uit interviews met de in 1975 overleden zanger zelf.

De Duitse versie van de film staat al een jaartje op YouTube. De dvd-release biedt naast Engelse, Franse en Spaanse tekst ook een cd met een flinke portie Siegfried, opgenomen in 1938 in Buenos Aires. De audiokwaliteit is bij vlagen treurig, maar wat Lorenz doet klinkt vreugdevol en verre van gedateerd.

---

© Frits van der Waa 2009