de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 17 december 2009
Van bijna-miniaturen tot groots Te Deum
Sweelinck: Psaumes français & Canciones sacrae. Cappella Amsterdam o.l.v. Daniel Reuss. Harmonia Mundi.
Jan Pieterszoon Sweelinck werkte zijn leven lang in de Amsterdamse Oude Kerk, maar omdat die een nagalmtijd van vele seconden heeft, is het koor Cappella Amsterdam voor zijn Sweelinck-opname uitgeweken naar de nabijgelegen Waalse Kerk – om de hoek bij het al sinds lang door nieuwbouw vervangen woonhuis van de componist.
Sweelinck is vooral bekend om zijn klaviermuziek, maar het overgrote deel van zijn oeuvre is vocaal. Hij zette alle 150 psalmen op muziek, en bediende tevens het katholieke deel van de inmiddels protestantse natie met Cantiones Sacrae. Deze werken zijn – anders dan zijn toetsenmuziek – geheel in de traditie van de renaissance, waarbij aangetekend mag worden dat Sweelinck dit idoom tot in de finesses beheerste.
Voor de liefhebber is de bloemlezing-cd van Cappella Amsterdam een mooie aanvulling op de complete Sweelink-editie waar het Gesualdo Consort aan werkt. De atmosfeer die dirigent Daniel Reuss hier schept, is naar verhouding sereen en gedragen, wat niets afdoet aan de enorme variëteit aan kleuren, harmonische wendingen en subtiele woorduitbeeldingen van de composities, die reiken van bijna-miniaturen tot een groots Te Deum van ruim een kwartier.
More electronic music by Badings. Basta (2 cd's).
Het werk van Henk Badings (1907-1987) is lang met de nek aangezien. Dat is niet terecht, want al is het ongelijkmatig van kwaliteit, het bevat ook lucide en zelfs baanbrekende composities. Dat geldt evenzeer voor de dubbel-cd More electronic music by Badings, een vervolg op de eerder bij Basta verschenen cd-doos Popular Electronics/. Het pionierswerk dat Badings in de jaren vijftig verrichtte op het gebied van de elektronische muziek reikt van geestige deuntjes tot intrigerende experimenten. Climaxwerking is in vrijwel al zijn stukken een beproefd stijlmiddel. Het is hoe dan ook een boeiende collectie. Naast het abstracte, nauwelijks gedateerde Genese staat een vooral curieuze historische opname uit de opera Martin Korda D.P., en in het zeer wisselvallige Dialogues for Man and Machine draait hij de stem van een piepjonge Ramses Shaffy door de elektronische mangel. De vormgeving en het informatieve gehalte van de cd-verpakking zijn meer dan voorbeeldig.
Bart Spaan: Ellips. Ralph van Raat, The Barton Workshop. Etcetera.
Klankgevoeligheid is in de muziek van Bart Spaan (1963) een belangrijk aspect. Pianist Ralph van Raat is bij uitstek de muzikant om die eigenschap naar voren te brengen, wat hij in het ambient-achtige, maar toch van stoorzenders voorziene Kringen met grote ingetogenheid doet. Naast de excentrieke instrumentaal-elektronische mix van Zone, springt het louter elektronische Clockwork eruit met over elkaar gelegde pulsen die tot auditieve moiré-effecten leiden.
© Frits van der Waa 2009
