de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 15 mei 2010
Vuurwerkramp nuchter verteld
Wake, opera van Klaas de Vries en David Mitchell. door de Nationale Reisopera o.l.v. Stephen Langridge en Reinbert de Leeuw. 13 mei, Nationaal Muziekkwartier, Enschede. Tournee t/m 15/6 (www.reisopera.nl). Radio 4: 15/5, 19.02 uur.
Als je een opera over een gebeurtenis wilt maken waarbij 23 doden zijn gevallen zonder daarbij op tenen te trappen of in goedkoop sentiment te vervallen, haal je heel wat op je hals. Met hun opera Wake, gecomponeerd voor de herdenking van de Enschedese vuurwerkramp van tien jaar geleden, hebben componist Klaas de Vries en zijn librettist David Mitchell die opdracht met succes volbracht.
Tegelijkertijd valt het niet mee om aldus laverend een werkelijk pakkend stuk te maken. Zo bleek donderdag in het Enschedese Muziekkwartier. Een paar dingen zijn meesterlijk.
Allereerst de vormgeving, waarin de negen appartementen waarin de handeling zich afspeelt in lichtende lijsten op het achterdoek geprojecteerd worden, terwijl op het podium telkens een, twee of drie daarvan in close-up en met levende personen te zien zijn. Even briljant is de gedachte om de negen overledenen door zangers en de negen overlevenden door acteurs te laten spelen. En dan is er de niet nader benoemde ramp, door co-componist René Uijlenhoet vormgegeven als een baaierd van elektronische klanken, waarin de overlevenden vertellen over het moment dat ze het fatale nieuws hoorden.
Hoe logisch het ook is dat het drama je pas op dat moment naar de strot grijpt, het legt ook wel bloot dat de aanloop, waarin we de achttien bewoners gadeslaan tijdens hun alledaagse verrichtingen, niet aldoor even boeiend is. In dat bedrijf passeert er veel, want elk personage heeft zijn eigen muziek en zijn eigen verhaal, er is interactie en de muziek gaat zelfs door elkaar lopen, maar het blijft allemaal op afstand.
De negen zangers zijn allemaal even belangrijk en allemaal voortreffelijk gecast. De muziek van de Vries beweegt zich van strak en sober naar feeëriek en uitbundig, zonder een moment zijn ietwat schurende moderne opperhuid te verliezen. Al met al blijft het de vraag of Wake sterk genoeg is om na de twaalf voorstellingen nog eens hernomen te worden.
© Frits van der Waa 2010
