de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 3 februari 2011
In elke syllabe laat Stotijn horen dat ze Tsjaikovski begrijpt
Tsjaikovski, Sjostakovitsj en Rachmaninov, door Christianne Stotijn en Julius Drake. 1 februari, Concertgebouw, Amsterdam.
Met volle overgave stortte mezzosopraan Christianne Stotijn zich dinsdag in een bloemlezing uit de liederen van Tsjaikovski. Onvervulde dromen, nostalgie en zwelgen in beprangde gemoedstoestanden zijn bepalend voor de toonzettingen van de grote Rus, en voor zijn componerende landgenoten is dat niet anders.
Met Stotijns recital is het Rusland Festival van het Concertgebouw officieel geopend. Na festivals over China (2005) en India (2008) richt de organisatie de blik meer westwaarts. Omdat er vanouds veel Russische muziek klinkt op de Nederlandse podia, herbergt het festivalprogramma wat minder werkelijke verrassingen.
Dat neemt niet weg dat er in het openingsconcert veel te genieten viel, want ondanks zijn mistroostige grondhouding heeft Tsjaikovski toch nog wel een paar vrolijke, naïeve of zelfs baldadige noten in zijn mars. En Stotijn is een zangeres die in elke syllabe laat horen dat ze weet waarover de tekst gaat, en zich blijkbaar terdege heeft laten coachen in het uitspreken van de lastige Russische dubbelklanken. Desondanks blijft bij zo'n totaal Russisch programma de taalbarrière een rol spelen, al was het maar doordat je voortdurend het tekstblaadje nodig hebt om de strekking van de teksten tot je te nemen.
De muzikale samenspraak tussen Stotijn en haar begeleider Julius Drake liet niets te wensen over. Drake grijpt van tijd tot tijd stevig in de toetsen, maar stelt zich in het algemeen terughoudend op, met strelende, rimpelende en soms zelfs half verzwegen klanken. Vooral in Sjostakovitsj' Zes liederen van Maria Tsvetajeva leidt dat tot indringende resultaten. De stem van de 33-jarige Stotijn is gegroeid, maar lijkt iets minder in balans dan voorheen: tussen het intieme, gevoileerde geluid en de atletische, aangezette operaklank gaapt een kloofje, dat soms binnen een enkele zin al hoorbaar is.
Niettemin wist Stotijn te overtuigen. Een feestelijke traktatie vormde een zestal liederen van Rachmaninov, met het naar het transcendente neigende Muzyka, waarvan in elk geval de titel perfect te verstaan is, als intiem hoogtepunt.
Rusland Festival: van orkestwerken tot Jiddische muziek
Het Rusland Festival, dat van 1 tot en met 25 februari plaatsvindt in het Concertgebouw, omvat 21 concerten. Het repertoire reikt van grote orkestwerken tot een programma met Jiddische muziek. Bij tien concerten klinkt muziek van Tsjaikovski. Bijzondere gasten zijn het Orkest van het Mariinski Theater onder Valeri Gergjev (8/2 en 9/2), het St. Petersburg Kamerkoor (11/2) en het Russisch Nationaal Orkest met dirigent Mikhail Pletnev (17/2 en 18/2).
Tip: een programma met nieuw werk van Voronov en Tarnopolski en liederen van Moesorgski door bas Robert Holl en Asko/Schönberg (10/2). Het volledige programma is te vinden op concertgebouw.nl/rusland.
© Frits van der Waa 2011
