de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 5 maart 2011
Koolmees toont eigen smoel in concerto grosso
De Doelen, Rotterdam, 3/3. Corelli, Koolmees, Bloch, Tippett en Bach door Orchestre d'Auvergne en Rietensemble Calefax o.l.v. Arie van Beek.
Een groot clubje, een klein clubje, af en toe om en om, dan weer gelijk op, soms tegen elkaar in, met hier en daar een soloactie. Dat is het geniale concept van het concerto grosso, een muzikale vorm die hoogtij vierde in het baroktijdperk.
Het Orchestre d'Auvergne, dat donderdag in de Rotterdamse Doelen optrad, heeft een boeiend programma gedistilleerd uit dit thema. Trait d'union tussen Clermont-Ferrand en Rotterdam is dirigent Arie van Beek, al jaren aanjager van het Rotterdamse muziekleven. Het moet zijn idee zijn geweest om componist Hans Koolmees een concerto grosso te laten schrijven, waarin de rol van het kleine clubje wordt gespeeld door Rietensemble Calefax.
Het roemruchte blazerskwintet viert de komende maand zijn 25-jarig jubileum met concerten en minifestivals in Utrecht, Amsterdam en Rotterdam. Koolmees' concert, getiteld PAN, is een mooi voorschot daarop. Met zijn driedelige vorm volgt het de voorbeelden uit de barok. De wat hoekige klanken en de akkoorden met dwarsliggers verraden dat Koolmees (51) veel van Stravinsky houdt, maar zijn muziek heeft onmiskenbaar een eigen smoel. Een dalende reeks van vier tonen vormt het vertrekpunt voor het eerste deel. Daaruit groeien steeds langere lianen van klank. Voor afwisseling zorgt een orkestraal hekwerk waartussen de blazers verstoppertje spelen.
Het tweede deel opent met statische harmonieën, die steeds wat worden bijgekleurd en pas tegen het slot aan de wandel gaan, waarna een blijmoedig derde deel tot veel ritmische opwinding leidt, waarbij ook dat allereerste motief weer opduikt.
In werken van Corelli, Bloch en Tippett leverden de ruim twintig musici van het Orchestre d'Auvergne een klank die wat fors is voor de kleine Doelenzaal. Fabelachtige afsluiting vormde de bewerking die Raaf Hekkema maakte van Bachs bewerking van Vivaldi's concert voor vier violen. Een feest van kleur en beweging, bijna nog beter dan het origineel.
© Frits van der Waa 2011
