de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 16 maart 2011
Muzikaal meisjesportret
Smetana: Piano Trio, Liszt: Elegies.
Trio Wanderer. Harmonia Mundi.
Het gaat heftig toe in het eerste deel
van Smetana's pianotrio, maar als je
weet dat de componist deze muziek
schreef nadat zijn vierjarig dochtertje was gestorven aan roodvonk,
wordt dat een stuk begrijpelijker.
Het tweede deel, een muzikaal por-
tret van het meisje, is een van de
mooiste stukken die Smetana ooit
geschreven heeft, waarnaast zijn
evergreen, de Moldau, maar wat onbenullig afsteekt.
Het Trio Wanderer laat op deze aan
Smetana en Liszt gewijde cd horen
dat het tot de top der pianotrio's
behoort. Hoewel Liszts Elegies op de
voorkant van het doosje staan, is
zijn Tristia zijn enige pianotrio (al is
het een bewerking) en daarmee de
echte pendant van Smetana's trio.
Ook in de stukken waarin de viool
of de cello er het zwijgen toe doet
valt weer op dat Liszt een componist
was die doordrong tot de essentie
van wat muziek is, er voor uitkeek
om volgens het boekje te componeren en vooral in zijn late werk naakte noten niet schuwde.
Robert Nasveld: Hanging around. Osiris Trio e.a.
Attacca.
De sonoriteit van de piano is een rode draad in het werk van Robert
Nasveld (1955), wat niet zo'n wonder is, omdat hij zelf pianist is. Vingers op de snaar, flageolettonen,
mooie pedaaleffecten, hij exploreert het
systematisch en met graagte. Veel composities
op deze cd bestaan uit reeksen korte stukken, zoals
Traumblätter, een vierhandige hommage aan Schumann, waarin de
muziek voortdurend wankelt tussen quasi-romantiek en deconstructie.
Nasveld is een evenwichtskunstenaar, die graag verkent hoe tonen
op elkaar inwerken, met name in het pianotrio Hanging around, waarin akkoorden worden uitgerafeld tot langs elkaar dwarrelende tonen.
De uitvoeringen, door diverse musici, zijn van een hoog niveau. In Six
Cavafy Songs, het meest recente werk, bloeit het klankpalet open tot
vijftien instrumenten en laat bariton Olle Persson horen dat Nasveld
ook het lyrische lijnenwerk beheerst.
Josquin des Prez: Missa Pange Lingua. Kammerchor
Josquin des Prez o.l.v. Ludwig Böhme. Carus.
Er verschijnt per jaar misschien een
handvol cd's met werk van Josquin
des Prez, nog geen fractie van wat er
van Beethoven of Monteverdi wordt
uitgebracht. Josquin deed niet onder
voor die twee. Hij leefde alleen omstreeks 1500, en die periode is zwaar
ondervertegenwoordigd op muziekpodia en in platenwinkels. A cappella-koormuziek, de dominante muzieksoort van die tijd, is ook niet bepaald een massamedium.
Het Duitse koor dat zich naar de
meester heeft genoemd, legt eer in
met een glasheldere en uitgebalanceerde uitvoering van de Missa Pange
Lingua, een rijp werk van Josquin,
aangevuld met enkele motetten en
canons. Prachtig en hartroerend, al
had het feller gekund. Een Kyrie mag
klinken als een witte boterham,
maar aan een Gloria of een Credo
hoort meer beet te zitten.
© Frits van der Waa 2011
