de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 30 april 2011
Het Stedelijk heeft wat met muziek
Hear It! Avond over geluidskunst en muziek. 28/4, Stedelijk Museum, Amsterdam.
Vier geblinddoekte vrijwilligers lopen door het auditorium van het Stedelijk Museum. Ze houden een megafoontje voor zich uit, waaruit een driftig getik opstijgt. De echo's moeten hen helpen de ruimte af te tasten. A Vesper Songline heet deze performance, en de bedenker is Allard van Hoorn.
In een museum praten bezoekers gewoonlijk niet hardop, maar donderdagavond, bij het project Hear It!, gaat het anders. In de buurt van Dick Raaijmakers' Idiofoon 3 moet het zelfs met stemverheffing. Het kunstwerk bestaat uit een luidspreker voorzien van een paar uitstekende ijzerdraadjes en een hangend metalen plaatje, die wanneer ze met elkaar in contact komen, een fel geknetter teweegbrengen.
Het Stedelijk heeft wat met muziek. Al sinds de jaren vijftig vinden er museumconcerten plaats. Ook nu het museum door de verbouwing nog maar beperkt toegankelijk is, is die reeks met eigentijdse muziek nieuw leven ingeblazen onder het motto Music@TS2. Zo zijn er de komende maanden optredens ven het Amstel Saxofoonkwartet en celliste Frances-Marie Uitti.
Museale muziek is van nature traag en verhaalloos, en heeft dikwijls een elektronische component. Logisch, want de bezoeker moet er, anders dan in een concertzaal, op elk gewenst moment in en uit kunnen lopen. Het is dan ook niet vreemd dat de dj-esthetiek en techniek bij sommige kunstenaars prominent aanwezig zijn.
Anders is dat bij Paper Orchestra, een installatie van Pierre Bastien, met als basis papieren stroken die, aangeblazen door ventilatoren, de vellen van tamboerijnen in trilling brengen. Hoewel volstrekt automatisch, is het een van de muzikaalste kunstuitingen bij Hear It!.
Toch is levende muziek superieur. Dat bewijst sopraan Claron McFadden die, vocaliserend bovenaan de grote trap, de bezoekers als een magneet naar zich toetrekt. Of de Schola Cantorum Amsterdam, die de avond besluit met Gregoriaanse antifonen, een serene voetnoot temidden van de auditieve droes die opstijgt vanuit de benedenverdieping. Voor alle zekerheid is Raaijmakers' Idiofoon, die er vlak naast hangt, wel even op non-actief gezet.
© Frits van der Waa 2011
