de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 22 juni 2011
Tussen trillende en gebakken lucht
Jörg Widmann: Elegie. Deutsche Radio Philharmonie o.l.v. Christoph Poppen. ECM.
Wat vooral opvalt aan het werk van de Duitse klarinettist en componist Jörg Widmann is zijn ongelooflijke virtuositeit. Contrapuntische orkeststormen, horrorfilmmuziek, geklutste Händelouvertures, klanken die doen denken aan wenende walvissen – Widmann gebruikt alles wat in zijn kraam van pas komt, en dat is erg veel. Als het zo uitkomt, speelt hij ook een fabelachtig partijtje klarinet mee.
Een beetje wijdlopig is zijn werk soms wel. Zo duurt zijn orkestwerk Messe ongeveer 40 minuten, waarvan vele zo weinig of zo zacht gespeelde klanken bevatten dat de vraag rijst waar trillende lucht overgaat in gebakken lucht. Daartegenover staan dan weer onderdelen waarin de noten rondkletteren als in een bui hagel.
De Leidse Koorboeken Vol.II. Egidius Kwartet & College. Etcetera (2 CD'S)
Het is alweer de tweede aflevering van een reeks die uiteindelijk zes dubbel-cd's moet gaan omvatten en gewijd is aan de zes met de hand geschreven koorboeken uit de Leidse Pieterskerk die in 1566 zo goed waren opgeborgen dat ze de Beeldenstorm overleefden. Een prachtige verzameling muziek, die een goed beeld geeft van het verbluffende niveau waarop er pakweg 450 jaar terug in Nederland en omstreken werd gecomponeerd.
Onder de hymnen en motetten uit Koorboek B, waaraan deze aflevering is gewijd, zijn er veel waarvan de componist niet eens bekend is. Het zijn niet de minste, zoals te horen is in een sonoor en vocaal veelkleurig Angelus autem Domini. De uitvoeringen die het Egidius Kwartet en College ten beste geven benadrukken die veelkleurigheid door fraaie afwisselingen en combinaties van solo- ensemblezang. Dat er soms een enkel braampje op de stem zit mag niet deren. Een uniek project, dat op de website leidenarchief.nl een fraaie visuele aanvulling krijg. Want daar zijn alle koorboeken bladzijde voor bladzijde te bekijken.
Weapon of Choice. Barbara Lüneburg, viool. (dvd). Ahornfelder
Het arsenaal waarvan Barbara Lüneburg en de vijf door haar ingeschakelde componisten zich op deze dvd bedienen, bestaat naast al dan niet elektrische violen uit bewegingssensoren, laserstralen, elektronica en videobeelden. Elk van de vijf stukken biedt een dikwijls overtuigende combi van visuele en auditieve elementen, maar de beste zijn die waarop Lüneburg zelf in beeld is, want ze is een rasperformer. Hoewel er nogal wat knauw en knars bijzit, bevat de collectie ook puntgaaf uitgeserveerd notenwerk, zoals Alias, waarin Marko Ciciliani minimalistische texturen combineert met bewerkte samples uit mangatekenfilms.
© Frits van der Waa 2011
