de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 28 september 2011
Fijngevoelig poëet met scherp oor
Poulenc: Figure Humaine. Swedish Radio Choir o.l.v. Dijkstra. Channel Classics.
Toegankelijkheid is zo'n opvallende eigenschap van Francis Poulencs muziek dat wel eens over het hoofd wordt gezien dat deze componist in wezen helemaal niet zo'n flierefluiter was. Vooral in zijn koormuziek komt hij naar voren als een fijngevoelig poëet met een scherp oor voor zowel de inhoud als de buigingen van de tekst. De verstaanbaarheid staat voorop, maar dat belet hem niet stemmen hun eigen weg te laten volgen, en grote, in akkoorden gevatte zinnen af te wisselen met de allerdunste en ijlste sololijntjes.
De Nederlandse koordirigent Peter Dijkstra heeft met het Zweeds Omroepkoor vier van Poulencs beste stukken vast laten leggen via de altijd perfect geplaatste microfoons van Channel Classics.
De opname is op het eerste gehoor confronterend direct. Maar het komt de zeggingskracht van de muziek ten goede. De Zweedse zangers leveren ongelooflijk knap gezongen uitvoeringen, waarin de harmonische verwikkelingen zo zijn gedrapeerd en gestapeld dat er fantastische sonoriteiten ontstaan, die soms zelfs grenzen aan rauwe, bijna uitgekreten spreekkoren.
De nog vrij lieflijke Mis in G wordt gevolgd door drie liedcycli waarin de teksten van de dichter Paul Éluard een telkens weerkerende factor zijn. Aangrijpend is vooral het slotkoor van Figure Humaine uit 1943, dat op het eerste gehoor aandoet als een liefdeslied, maar zich uiteindelijk ontpopt als een hartstochtelijke ode aan de vrijheid.
Bruckner, Sibelius, Nielsen. Gothenburg Symphony Orchestra o.l.v. Dudamel. DG (3 cd's)
Hij is net 30 geworden en dus nu wonderkind af, maar het dirigeertalent van Gustavo Dudamel, opgegroeid in Venezuela en nog groter geworden in de rest van de wereld, is nog altijd opvallend. Deutsche Grammophon vond het zinvol om drie live opgenomen, door hem geleide symfonieën in één doosje te doen, wat mensen die bijvoorbeeld speciaal gesteld zijn op de symfonieën nr. 4 en 5 van de Deen Carl Nielsen ertoe dwingt de Negende van Bruckner en de Tweede van Sibelius op de koop toe te nemen.
Dat Dudamel zich zo intensief bezighoudt met uitgesproken Noord-Europese componisten heeft alles te maken met de tradities van het orkest van Göteborg, waar hij sinds vier jaar de scepter zwaait. De mix tussen Scandinavische reserve en Latijns-Amerikaanse voortvarendheid pakt vooral goed uit in het werk van Nielsen, die schitterend laveerde op het snijvlak van neoclassicisme en laatromantiek. Maar ook bij Sibelius en Bruckner stuwt de enthousiaste Dudamel zijn orkest op tot grote hoogten.
Boccherini: La musica notturna delle strade di Madrid. Cuarteto Casals e.a. HM.
De cd opent met de geluiden van nachtelijk Madrid, vertaald voor strijkkwintet, en besluit met een vurige fandango, compleet met castagnetten. Superieure leut van het Cuarteto Casals.
Maar het gaat hier eigenlijk om het strijkkwartet en -kwintet daartussen, waarin Luigi Boccherini andermaal de op twee na beste kamermuziekcomponist van zijn tijd blijkt te zijn – na Mozart en Haydn natuurlijk.
© Frits van der Waa 2011
