de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 4 januari 2012
Gavrylyuk soeverein in Russisch repertoire
Alexander Gavrylyuk: Rachmaninov, Skrjabin en Prokofjev. Piano Classics
Het 27-jarige pianogenie Alexander Gavrylyuk is Oekraïner van geboorte, genationaliseerd tot Australiër, en houdt zich vooral op in West-Europa. Jongstleden april nam hij in de Westvestkerk in Schiedam zijn nieuwste cd op, die geheel gewijd is aan Russische muziek. Het is eigenlijk een recital, met Rachmaninovs Moments Musicaux als opwarmertje, gevolgd door de Vijfde Pianosonate van Skrjabin, getiteld Poème de l'Extase, en de Zevende Sonate van Prokofjev. Twee toegiften leiden terug naar Rachmaninov. Gavrylyuk toont zich in al deze werken soeverein. Rachmaninov brengt hij met perfect gedoseerde dromerigheid, in Skrjabin ligt het accent op harmonische spanning, en in Prokofjev op een heldere structuur vol bokkige tournures.
Liszt. Hungarian National Symphonic Orchestra olv Kocsis. Warner
Krap een jaar geleden werd in Boedapest het Lisztjaar ingeluid met een galaconcert waarin de componist door de fine fleur van het Hongaarse muziekleven in het zonnetje gezet werd. Zoltán Kocsis, zelf een gevierd pianist, leidde het Nationaal Orkest van Hongarije door twee symfonische gedichten en de Hongaarse Fantasie, met Gábor Farkas als pianist. De resulterende registratie heeft het vuur en de warmte, maar ook de roezemoezigheid van een live-uitvoering. De samenstelling van het programma is wat eenzijdig, want alle drie stukken stammen uit de tijd dat Lizst in zijn compositie nog onbekommerd zijn neus achterna liep. Alleen al de muzikale inhoud van Ce qu'on entend sur la montagne biedt meer dan een berg aan ideeën, die alle kanten uitvliegen.
Cuarteto Quiroga: Statements. Cobra
Weinig strijkkwartetten is het gegeven in korte tijd een zo geacheveerd geluid te laten horen als het Spaanse Cuarteto Quiroga doet op zijn debuut-cd. De titel Statements is natuurlijk zelf ook een statement. De musici van Quiroga (genoemd naar een beroemde Galicische violist) hebben hier muziek bijeengebracht die, in hun woorden, kan worden beluisterd als een esthetisch manifest.
Dat geldt zeker voor Weberns Fünf Sätze für Streichquartett uit 1909, een werk dat bijna een eeuw na dato nog altijd verbluft door zijn oorspronkelijkheid en zijn hechte greep op het toen nog nauwelijks geëxploreerde terrein van de atonaliteit. Het kwartet geeft Webern in dat laatste opzicht het volle pond. De Langsamer Satz, een door Webern verworpen jeugdwerk, is minder baanbrekend, maar evengoed een schitterend stuk.
Met zijn strijkkwartetten opus 20 definieerde Haydn zo'n beetje het genre van het strijkkwartet. Dat het gezelschap de cd opent met het tweede uit die bundel, snijdt hout. Ook hier laat hun uitvoering op het punt van inzicht en eensgezindheid niets te wensen over. Dat de musici met Sonnets et Rondeaux van Giovanni Sollima ook een lans breken voor een hedendaags Spaans componist siert hen, maar de betekenis van Sollima's volksmuziekachtige deuntjes, hoe opzwepend ook, is naar verhouding natuurlijk nihil.
© Frits van der Waa 2012
