de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 6 februari 2012
Jubileumzwanenzang van Holland Symfonia
Jeths, Brahms en Beethoven, door Holland Symfonia o.l.v. Otto Tausk. 4 februari, Philharmonie, Haarlem. Herh.: Alkmaar, 8/2.
'Er restte ons geen andere keus dan de organisatie in haar huidige vorm te ontmantelen', zegt Stan Paardekooper, directeur van Holland Symfonia in de documentaire TIEN, waarmee het tienjarig bestaan van het orkest wordt gevierd. Het is een jubileum met een bijzonder wrange bijsmaak, omdat het orkest getroffen is door een subsidiekorting van 65 procent. De gevolgen: circa honderd musici staan binnenkort op straat; er blijven hooguit zestig halve banen over, waarmee het gezelschap voortaan begeleidingen bij dansvoorstellingen moet gaan leveren.
Tien jaar heeft Holland Symfonie bestaan, maar de voorgeschiedenis van het ensemble, ontstaan uit de bundeling van het Noordhollands Philharmonisch Orkest, gaat heel veel verder terug, zelfs tot 1813, het jaar waarin het muziekkorps van de Haarlemse Schutterij werd opgericht.
Dit alles werd zaterdag in de Haarlemse Philharmonie gememoreerd bij het laatste symfonische programma van Holland Symfonia, dat woensdag nog wordt herhaald in Alkmaar. Het is niet de allerlaatste snik van het ensemble: er volgen nog wat kleinere optredens, een Matthäus-Passion, en een theatervoorstelling.
Wat zo'n documentaire als TIEN onvoldoende kan tonen, en hier wel te zien was, is hoe goed het orkest de afgelopen jaren geworden is. Die groei is voor een belangrijk deel de verdienste van chefdirigent Otto Tausk, die natuurlijk ook deze jubileumzwanenzang leidde. Metanoia, een nieuw werk van Willem Jeths, is – toepasselijk in deze context – een ambitieuze schildering van het 'onkenbare' van het leven na de dood, die deel uitmaakt van een nog te voltooien vierluik.
Overtuigender nog is de uitvoering van Brahms' Dubbelconcert, met mals cellospel van Artur Trajko en een paar niet helemaal in de roos geraakte tonen van violiste Sarah Oates als enige beperkende factor. De Vijfde Symfonie van Beethoven zet Tausk in met tomeloze energie, die de precisie geenszins in de weg staat, waarna de middendelen steeds boeiender vergezichten brengen en de finale het karakter krijgt van een bruisende triomfmars. Wat de pro's en contra's van de cultuurbezuinigingen ook mogen zijn, artistiek bezien komt het wegstrepen van alles waar Holland Symfonia voor stond neer op regelrechte kapitaalvernietiging.
© Frits van der Waa 2012
