de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 15 februari 2012
Kleuren, fluisteren, vlammen, strelen en schrapen
Kodály, Ravel en Schulhoff, door Liza en Dmitry Ferschtman. Challenge Classics.
Het klinkt alsof ze deze stukken al hun hele leven samenspelen, wat ongetwijfeld niet ver bezijden de waarheid is. Cellist Dmitry Ferschtman en zijn dochter, de violiste Liza, hebben drie grote duetten uit het begin van de vorige eeuw op cd gebundeld. De combinatie van viool en cello is geen gemakkelijke: volle harmonieën zijn meer uitzondering dan regel, uitgespaard lijnenspel is de norm. Des te indrukwekkender zijn het vernuft en het vakmanschap van Ravel, Kodály en Schulhoff. En het raffinement van de spelers, die kleuren, fluisteren, vlammen, strelen en schrapen is minstens zo geweldig.
Ravel is van het drietal de ongekroonde koning, met zijn voor zijn doen knokige Sonate. Kodály's Duo heeft een ietwat tegendraads idioom en een paar momenten van grote expansie. Memorabel aan Schulhoffs Duo is vooral een zeer Midden-Europese Zingaresca, met een felheid die in het slot opnieuw baan breekt.
Kronos Quartet: Music of Vladimir Martynov. Nonesuch.
Het recyclen van andermans spullen is iets wat in de beeldende kunst al lang gemeengoed is: denk maar aan de gezeefdrukte Marilyns en Beatrixen van Andy Warhol. De Russische componist Vladimir Martynov (65) doet iets vergelijkbaars in zijn quasiminimalistische Schubert-Quintett (unfinished) en het op Mahler gebaseerde Der Abschied, door een fragment uit het werk van zijn grote voorgangers te herkauwen, te vervormen en uit te walsen als ware het een lap pizzadeeg. De Warhol-frappe blijft echter uit: het resultaat doet behalve erg zouteloos vooral onthutsend tweedehands aan. Dat het Kronos Kwartet de muziek erg fraai speelt is als troost te schraal.
Heinrich Isaac. Capilla Flamenca en Oltremontano. Ricercar.
Heinrich Isaac (c. 1450-1517) verhoudt zich tot zijn grote tijdgenoot Josquin als Händel tot Bach: behendig, maar minder vaak subliem, en vaker aards dan vergeestelijkt. Het neemt niet weg dat hij een componist van de bovenste plank was. Dat laten de ensembles Capilla Flamenca en Oltremontano horen op hun Isaac-cd Ich muss dich lassen, zo genoemd naar het bekendste werk van de componist dat hier in een soort medley verschijnt, waarin de ensembles tevens laten horen hoe in die tijd seculiere liederen uitgangspunt konden zijn voor kerkelijke composities.
De gevarieerde collectie bestrijkt zowel het leven als de diverse werkterreinen van de kosmopoliet Isaac. De vocale partijen zijn solistisch bezet, wat de helderheid ten goede komt, en het instrumentale palet omvat ruisende gamba's en indrukwekkende trombones.
© Frits van der Waa 2012
