de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 11 april 2012
Rietblazers steken Bach in nieuw, kort jasje
Bach: Goldberg Variaties. Calefax Reed Quintet. Rioja (cd + dvd).
De manier waarop de vijf rietblazers van Calefax muziek zonder een spoor van wrijving voorzien van een nieuw jasje maakt altijd weer even sprakeloos, ook al beoefent het ensemble deze praktijk al meer dan een kwart eeuw.
Raaf Hekkema, behalve saxofonist ook eerste bewerker van Calefax, heeft zich al een aantal jaren terug gebogen over Bachs Goldberg-variaties en dit omvangrijke klavecimbelwerk uiterst gewetensvol overgezet naar het domein van sax, hobo, klarinetten en fagot (plus nog wat varianten), instrumenten die in Bachs tijd voor een deel nog niet bestonden.
Het is een bekend gegeven dat Bachs muziek zelden te lijden heeft onder bewerkingen, maar wat Calefax doet klopt als een bus. De winst zit hem in de expressieve melodielijn, iets waar het klavecimbel met zijn dynamische beperkingen het net wat moeilijker mee heeft, en grappig genoeg ook in de vertaling van die paar stukken waar Bach gebruikmaakt van de twee klavieren van het instrument, en de beide handen – en dus ook de melodielijnen – elkaar laat kruisen. Dankzij de duidelijke timbrecontrasten tussen de blaasinstrumenten komen die – dikwijls bijzonder rappe – passages nog beter tot hun recht.
Voor wie het stuk goed kent, is het een beetje eigenaardig dat Calefax alle herhalingen weglaat. Het moois is zo soms wel erg snel voorbij, al is het wel comfortabel dat het hele werk nu maar veertig in plaats van tachtig minuten duurt. De bijgeleverde dvd bevat een fraaie, uiteraard klinkende toelichting en daarenboven ook nog eens de partituur.
Remy van Kesteren: Remy. DRC (cd + dvd).
De 23-jarige Remy van Kesteren weet hoe je je moet presenteren in een tijd waarin culturele aardverschuivingen dreigen. Remy. luidt de titel van zijn eerste cd, met een resolute punt erachter. De namen van de componisten wier muziek hij speelt zijn vrijwel onleesbaar.
Het moet gezegd worden dat Remy als tussenpersoon erg belangrijk is, vooral in de wervelende arpeggio's die hij oprakelt in Smetana's Moldau, maar bij Bach en Sjostakovitsj zijn het toch allereerst de noten die tellen. Van Kesteren is een geweldig colorist: hij weet elke stem zijn eigen timbre te geven, en toont zich in deze stukken, die hij als 'verhalen' beschouwt, een uitstekend verteller.
Rick Stotijn: Bottesini. Channel Classics.
De alle kanten uitfladderende flageoletten die Rick Stotijn uit zijn contrabas tovert, geven zijn enorme instrument merkwaardig genoeg de allure van een kolibrie of een vlinder.
Dat is de verdienste van de 19de-eeuwse componerende bassist Giovanni Bottesini, aan wiens werk deze cd gewijd is. Tegelijkertijd vliegt deze onderhoudende muziek net zo makkelijk het oor in als er weer uit. Variatie is er genoeg: naast kamermuziek staan hier concertante werken en ook twee liederen, gezongen door zus Christianne. Gelet op de vocale kwaliteiten van Ricks basspel zit het zingen de familie Stotijn hoorbaar in het bloed.
© Frits van der Waa 2012
