de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 2 juni 2012
Annie M.G. schemert door in Ravels mini-opera
Ma Mère l'Oye/L'enfant et les Sortilèges. Rotterdams Philharmonisch Orkest i.s.m. Opera-OT o.l.v. Yannick Nézet-Séguin. 31 mei, De Doelen, Rotterdam.
'In deze muziek spreekt Ravel tot het kind in ieder van ons', sprak Yannick Nézet-Séguin voor hij zijn Rotterdams Philharmonisch Orkest aanvoerde in een desondanks gerijpte uitvoering van Ma Mère l'Oye. De vijf sprookjestaferelen, ooit door de componist geconcipieerd als vierhandige pianomuziek voor de kinderen van een bevriend echtpaar, kregen in de later gemaakte orkestbewerking een welhaast vloeibare klank en bekoorlijke pasteltinten.
Dat was nog maar de opmaat voor een overrompelende, helaas eenmalige uitvoering van L'enfant et les Sortilèges. In deze mini-opera liepen Ravel en zijn librettiste Colette vooruit op het gedachtengoed van Annie M.G. Schmidt ('Ik ben lekker stout') en de onlangs overleden Maurice Sendak (schrijver en tekenaar van Max en de Maximonsters). Maar destijds moest zo'n verhaal nog een moraal hebben, dus wordt het ondeugende jongetje door het tot leven gekomen meubilair en sprekende dieren ter verantwoording geroepen voor zijn euveldaden, waarna alles goed komt als hij een gewond eekhoorntje verpleegt.
Ravel heeft hoorbaar veel plezier beleefd aan het muzikaal tot leven wekken van het Chinees zingende theekopje, het duet van krolse katten, het kikkerkoor en al die andere kortstondig optredende wezens en figuren. En dat gold ook voor Nézet-Séguin en zijn veelkoppige zangersploeg, die met hun rijkgeschakeerde uitvoering zowel het seizoen van het orkest afsloten als een kroon zetten op het programma van de Rotterdamse Operadagen.
De voornaamste, maar desondanks vrij bescheiden rol – die van het kind – werd vertolkt door Magdalena Kozená, die haar steilblonde kapsel heeft verruild voor een rossige krullenbol, waarmee ze opeens meer weg heeft van een Medusa dan van een Magdalena. Maar ze heeft een scherpe antenne voor zowel de onschuld als de ondeugd van haar karakter. Onder de vele andere zangers met hun vele dubbelrollen sprongen met name alt Nathalie Stutzmann, sopraan Aline Kutan (als flakkerend vuur), tenor Jean-Paul Fouchécourt en bas Paul Gay in het oor. Er waren korte, maar opvallend goede bijdragen van het Vlaams Radiokoor.
Het in zijn bestaan bedreigde Opera-OT leverde een sublieme visualisatie, gebruikmakend van de eeuwenoude, opnieuw aan de kinderwereld ontleende theaterkunst om dode materie tot leven te brengen. Vier spelers bedienden op een decor ter grootte van een tafel minuscule poppetjes en objecten, die middels een beeldscherm tot orkestgrootte werden uitvergroot. Simple comme bonjour, zou de componist zeggen, maar wie twee pluizebolletjes kan veranderen in levensechte stoeiende katten en een met zijn voorpoten zwaaiende kikker in een visuele tegenhanger van de dirigent, is ontegenzeglijk een kunstenaar.
© Frits van der Waa 2012
