de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 10 november 2012
Stralende Netrebko brengt hele opera mee
Iolanta, opera van Tsjaikovski, door het Sloveens Filharmonisch Koor en Orkest o.l.v. Emmanuel Villaume. 8 november, Concertgebouw, Amsterdam.
'Wat is rood?' vraagt Iolanta. Het arme kind is niet alleen blind, haar overbezorgde vader, koning René, wil ook nog dat ze daar niets van weet. Niemand aan zijn hof mag woorden gebruiken die iets met zien te maken hebben. Maar Iolanta heeft toch het gevoel dat er iets ontbreekt in haar leven.
Het is dat Iolanta maar anderhalf uur duurt, anders was deze laatste opera van Tsjaikovski vast een stuk bekender geweest. Het sprookje van de blinde prinses, die aan het slot toch het licht ziet, inclusief een charmante vrijer, is hartveroverend en de partituur bevat muzikale pareltjes.
Maar het publiek in het Concertgebouw kwam donderdag in eerste aanleg voor Anna Netrebko, de Russische zangeres die de laatste tien jaar vele wereldpodia veroverd heeft, maar in Amsterdam nog maar één keer te horen is geweest, in 2003.
Een geliefd gegeven in de biografie van de in Krasnodar geboren stersopraan is haar entree in de operawereld als schoonmaakster van het MariinskiTheater in Sint Petersburg. In 1994 maakte ze daar haar podiumdebuut als Susanna in Mozarts Le nozze di Figaro.
Afgelopen donderdag schitterde ze in de openingsaflevering van de serie Vocaal in de Grote Zaal, waarin later dit seizoen de tenoren Joseph Calleja en Rolando Villazón zullen optreden. Maar die brengen anders dan Netrebko geen volledige operacast mee.
Daarmee verhief dit optreden zich verre boven het doorsneerecital met aria's – en zelfs boven een gewone opera in concertvorm. De zangers zongen uit het hoofd en deinsden niet terug voor enig acteerwerk. Het enige attribuut was een vaas met rozen. Die speelt een essentiële rol in de scène waarin Vaudémont, Iolanta's aanstaande, haar om een rode roos vraagt en zij hem op de tast telkens een witte geeft, zodat hij begrijpt dat ze niet kan zien.
Netrebko's stem heeft een uitgesproken naturel karakter, maar tegelijkertijd een draagkracht waarmee ze het op volle toeren spelende Sloveens Filharmonisch Orkest makkelijk aankan. Ze beheerst alle registers die nodig zijn voor deze opera, van kinderlijke onschuld tot opperste extase.
De overige zangers, met name haar tegenspeler tenor Sergei Skorokhodov, gaven haar op een geweldige manier partij. Dirigent Emmanuel Villaume en zijn Sloveense orkest, tot dusverre onbekende grootheden, bleken te beschikken over een onverwacht gevoelige antenne voor Tsjaikovski's opulente orkestklanken.
© Frits van der Waa 2012
